Rijksmonument. Adres: Kaasmarkt 16. Datering: 1882-1883. Voormalige kaaswaag in neorenaissancestijl. Het pand is een ontwerp van stadsarchitect P. Mager. Het werd gebouwd op de plaats van een eerdere kaas- en boterwaag, en (voor 1742) van de stads-boterwaag. Het huidige gebouw ligt enkele meters teruggeschoven ten opzichte van de oorspronkelijke waag, net als het naastgelegen stadhuis ten opzichte van zijn voorganger. De Kaasmarkt werd daarmee ruimer. In 1884 werd op de verdieping de Stadstekenschool gevestigd en aan de zuidkant van het gebouw de stoombrandspuit. De oorspronkelijke ingang van de waag is nog te herleiden aan drie brede vensteropeningen met de sluitstenen ANNO 1883 en een weegschaal. Het torenuurwerk uit 1883 (door Ed. Korfhage, te Buer Dtsl.) werd in 1913 op het nieuwgebouwde stadhuis geplaatst. Van 1957 tot 1988 is het pand deels in gebruik geweest als bibliotheek en deels als politiebureau (tot 1977). Het pand is van algemeen belang uit architectuurhistorisch omdat het een goed voorbeeld is van een 19e eeuws waaggebouw.Verder is het gebouw van ensemblewaarde door de stedenbouwkundige plaatsing en de neorenaissancistische vormgeving. Cultuur- en sociaalhistorisch is de waag van belang door de voorname, eeuwenoude functie van de waag voor de stad en het omliggende gebied (Ontleend aan de website www.Erfgoed Purmerend).