Gold pendant with Hand of Fatimah

Halssieraad bestaande uit een gouden schakelketting met cirkelvormige hanger. De cirkel is opgevuld met fijn filigrainwerk en versierd met spiraalmotieven. Ook de rand is versierd met halve spiralen. In de cirkel wordt een halve maan uitgespaard met daarboven een handsymbool, dat in het Nederlands bekend staat als het handje van Fatima. Beide zijn islamitische symbolen. <BR> <BR> Filigrainwerk in dergelijke stijl werd zowel in Libië als Tunesië vervaardigd. Dergelijke sieraden werden in de steden gemaakt en gedragen. Tot het vertrek van de joodse gemeenschap in de jaren 50 van de twintigste eeuw waren de meeste goudsmeden in de Libische steden van joodse afkomst; het is zeker mogelijk dat ook dit sieraad nog door een joodse juwelier is vervaardigd. In de periode dat dit sieraad werd gemaakt, werd er echter nauwelijks goud gedragen in Libië. Het sieraad is waarschijnlijk gemaakt voor een vrouw uit de stedelijke elite of uit de omvangrijke buitenlandse gemeenschap die indertijd in Libië woonde. Tegenwoordig geven Libische vrouwen de voorkeur aan gouden sieraden.<BR> <BR> De term 'handje van Fatima' is volgens verschillende auteurs van Europese oorsprong (Doutté 1909, Herber 1927). In Libië wordt het symbool van de hand aangeduid met het woord 'khamsa', wat 'vijf' betekent. De voornaamste betekenis is die van kwaadwerend teken (amulet): de hand biedt bescherming tegen het kwaad en in het bijzonder tegen een fenomeen dat bekendstaat als het ‘boze oog’, ofwel de vernietigende kracht die uitgaat van de jaloerse blikken van andere mensen. Het handje van Fatima als afweermiddel tegen het boze oog gaat terug op het principe van de opgeheven hand waarmee kwaad teruggekaatst kan worden. Daarnaast kan aan het getal vijf een islamitische betekenis gegeven worden. Zo worden de vijf vingers van het handje van Fatima gezien als symbool van de vijf zuilen van islam of van de vijf dagelijkse gebeden. Sinds midden 20e eeuw zijn deze betekenissen een steeds grotere rol gaan spelen.

Gold pendant with Hand of Fatimah

Halssieraad bestaande uit een gouden schakelketting met cirkelvormige hanger. De cirkel is opgevuld met fijn filigrainwerk en versierd met spiraalmotieven. Ook de rand is versierd met halve spiralen. In de cirkel wordt een halve maan uitgespaard met daarboven een handsymbool, dat in het Nederlands bekend staat als het handje van Fatima. Beide zijn islamitische symbolen. <BR> <BR> Filigrainwerk in dergelijke stijl werd zowel in Libië als Tunesië vervaardigd. Dergelijke sieraden werden in de steden gemaakt en gedragen. Tot het vertrek van de joodse gemeenschap in de jaren 50 van de twintigste eeuw waren de meeste goudsmeden in de Libische steden van joodse afkomst; het is zeker mogelijk dat ook dit sieraad nog door een joodse juwelier is vervaardigd. In de periode dat dit sieraad werd gemaakt, werd er echter nauwelijks goud gedragen in Libië. Het sieraad is waarschijnlijk gemaakt voor een vrouw uit de stedelijke elite of uit de omvangrijke buitenlandse gemeenschap die indertijd in Libië woonde. Tegenwoordig geven Libische vrouwen de voorkeur aan gouden sieraden.<BR> <BR> De term 'handje van Fatima' is volgens verschillende auteurs van Europese oorsprong (Doutté 1909, Herber 1927). In Libië wordt het symbool van de hand aangeduid met het woord 'khamsa', wat 'vijf' betekent. De voornaamste betekenis is die van kwaadwerend teken (amulet): de hand biedt bescherming tegen het kwaad en in het bijzonder tegen een fenomeen dat bekendstaat als het ‘boze oog’, ofwel de vernietigende kracht die uitgaat van de jaloerse blikken van andere mensen. Het handje van Fatima als afweermiddel tegen het boze oog gaat terug op het principe van de opgeheven hand waarmee kwaad teruggekaatst kan worden. Daarnaast kan aan het getal vijf een islamitische betekenis gegeven worden. Zo worden de vijf vingers van het handje van Fatima gezien als symbool van de vijf zuilen van islam of van de vijf dagelijkse gebeden. Sinds midden 20e eeuw zijn deze betekenissen een steeds grotere rol gaan spelen.