Sagoschaal

Houten sagoschaal, ovaal van vorm, met twee handvatten met krokodillenkop-motief.<BR> <BR> Als een sagopalm gekapt is, wordt hij van zijn bladeren ontdaan. <BR> Vervolgens wordt aan de bovenliggende zijde een deel van de bast weggehaald. <BR> Hierdoor komt het merg van de palm bloot te liggen. <BR> Dit is een bruinachtige, vezelige substantie. <BR> Met een sagoklopper wordt door de mannen het merg losgeklopt en fijngestampt, zodat het door de vrouwen gekneed en gespoeld kan worden om de sago van de vezels te scheiden.<BR> De onbruikbare pulp blijft voor de zeef achter en wordt weggegooid.<BR> Via de zeef wordt het mengsel van sago en water opgevangen in een trog waar de sago bezinkt.<BR> Het water wordt dan afgegoten en de sago blijft als een soort stijve brei over.<BR> Deze wordt in stukken verdeeld en in tassen of palmbladeren naar het dorp vervoerd.<BR> Hiervan kan dan sagopap gemaakt worden.<BR> Deze wordt bereid in een aardewerk pot.<BR> Met spatels wordt in de sagopap geroerd. <BR> Ook worden wel boven een houtvuur sagokoeken geroosterd.<BR> <BR> De sago wordt, vermengd met groenten en stukken vlees of kip, opgediend in sagoschalen.<BR> De larven van de sagoboktor die vaak nog in de sago zitten zorgen voor extra vitaminen.<BR> Vaak wordt bij feesten het eten opgediend in schalen als deze.<BR> De ene leeftijdsgroep biedt dan ritueel voedsel aan aan de leeftijdsgroep direct eronder.<BR> <BR> Ovaalvormige, ceremoniële voedselschaal. Aan de binnenkant sporen van sagopap. Aan de beide uiteinden een gestileerde krokodillenkop die als greep dient. De schaal vertoont sporen van intensief gebruik. <BR> Bespreking: In het algemeen worden dergelijke schalen gebruikt voor het opdienen en eten van sagopap, waarbij bij het dragen de beide uiteinden als greep worden gebruikt. Sago is in het betreffende gebied het hoofdvoedsel. De sago is afkomstig uit het merg van de sagopalm dat losgeklopt wordt. Na spoelen met water, kneden en zeven (om de sago te scheiden van de onbruikbare pulp), bezinkt ze in een houder of trog van plantaardig materiaal, of – in een enkel gebied - een grote pot met een wijde opening, waarna het water kan worden afgegoten. Er zijn verschillende manieren om het zo gewonnen sagomeel te bereiden tot een maaltijd, al naar gelang de behoefte en culturele traditie. zowel in vastere vorm, bijvoorbeeld als een soort brood of koek, als in de vorm van een soort pap. In het laatste geval wordt de sago gemengd met eerst koud en later kokend water en door roeren tot een stijfselachtige brei gebracht. (Voor basisinformatie in kort bestek over sago en haar bereidingswijzen, zie Lea 1972, en Lea 1972, en May 1984, pp. 52-56; Voor een beschrijving van het proces bij de Kire – ten oosten van de benedenloop van de Ramu-rivier - zie Van den Berg and Berman 1992, pp. 12b-16a, inclusief pl.. 8). In deze elastische vorm wordt de sago in het Ramu mondingsgebied (inclusief het gebied van de benedenloop van de Ramu-rivier) en enkele aangrenzende gebieden opgediend in voedselschalen zoals deze. Bovenop de nogal glibberige substantie kan een visje geplaatst worden of één of meer krabben, en ook enige groente (bijvoorbeeld slierten van een waterplant uit de moerasgebieden of de bladeren van de Gnetum gnemon), als aanvulling op de sago (Van den Berg and Berman 1992, p. 14, pl. 8, tweede afbeelding van onder; Smidt and Eoe 1999, p. 126, afb. 13.16). Bij ceremoniële maaltijden kan ook vlees worden toegevoegd, bijvoorbeeld van het varken (zie Van den Berg and Berman 1992, p. 53, plate.36, midden). <BR> Voedselschalen zoals deze waren aan het eind van de jaren zeventig van de vorige eeuw nog volop in gebruik en werden ook nog steeds nieuw vervaardigd voor eigen gebruik (persoonlijke observatie DS, zie ook Borkent 1978, p. 14, L4).<BR> DS 2010

Sagoschaal

Houten sagoschaal, ovaal van vorm, met twee handvatten met krokodillenkop-motief.<BR> <BR> Als een sagopalm gekapt is, wordt hij van zijn bladeren ontdaan. <BR> Vervolgens wordt aan de bovenliggende zijde een deel van de bast weggehaald. <BR> Hierdoor komt het merg van de palm bloot te liggen. <BR> Dit is een bruinachtige, vezelige substantie. <BR> Met een sagoklopper wordt door de mannen het merg losgeklopt en fijngestampt, zodat het door de vrouwen gekneed en gespoeld kan worden om de sago van de vezels te scheiden.<BR> De onbruikbare pulp blijft voor de zeef achter en wordt weggegooid.<BR> Via de zeef wordt het mengsel van sago en water opgevangen in een trog waar de sago bezinkt.<BR> Het water wordt dan afgegoten en de sago blijft als een soort stijve brei over.<BR> Deze wordt in stukken verdeeld en in tassen of palmbladeren naar het dorp vervoerd.<BR> Hiervan kan dan sagopap gemaakt worden.<BR> Deze wordt bereid in een aardewerk pot.<BR> Met spatels wordt in de sagopap geroerd. <BR> Ook worden wel boven een houtvuur sagokoeken geroosterd.<BR> <BR> De sago wordt, vermengd met groenten en stukken vlees of kip, opgediend in sagoschalen.<BR> De larven van de sagoboktor die vaak nog in de sago zitten zorgen voor extra vitaminen.<BR> Vaak wordt bij feesten het eten opgediend in schalen als deze.<BR> De ene leeftijdsgroep biedt dan ritueel voedsel aan aan de leeftijdsgroep direct eronder.<BR> <BR> Ovaalvormige, ceremoniële voedselschaal. Aan de binnenkant sporen van sagopap. Aan de beide uiteinden een gestileerde krokodillenkop die als greep dient. De schaal vertoont sporen van intensief gebruik. <BR> Bespreking: In het algemeen worden dergelijke schalen gebruikt voor het opdienen en eten van sagopap, waarbij bij het dragen de beide uiteinden als greep worden gebruikt. Sago is in het betreffende gebied het hoofdvoedsel. De sago is afkomstig uit het merg van de sagopalm dat losgeklopt wordt. Na spoelen met water, kneden en zeven (om de sago te scheiden van de onbruikbare pulp), bezinkt ze in een houder of trog van plantaardig materiaal, of – in een enkel gebied - een grote pot met een wijde opening, waarna het water kan worden afgegoten. Er zijn verschillende manieren om het zo gewonnen sagomeel te bereiden tot een maaltijd, al naar gelang de behoefte en culturele traditie. zowel in vastere vorm, bijvoorbeeld als een soort brood of koek, als in de vorm van een soort pap. In het laatste geval wordt de sago gemengd met eerst koud en later kokend water en door roeren tot een stijfselachtige brei gebracht. (Voor basisinformatie in kort bestek over sago en haar bereidingswijzen, zie Lea 1972, en Lea 1972, en May 1984, pp. 52-56; Voor een beschrijving van het proces bij de Kire – ten oosten van de benedenloop van de Ramu-rivier - zie Van den Berg and Berman 1992, pp. 12b-16a, inclusief pl.. 8). In deze elastische vorm wordt de sago in het Ramu mondingsgebied (inclusief het gebied van de benedenloop van de Ramu-rivier) en enkele aangrenzende gebieden opgediend in voedselschalen zoals deze. Bovenop de nogal glibberige substantie kan een visje geplaatst worden of één of meer krabben, en ook enige groente (bijvoorbeeld slierten van een waterplant uit de moerasgebieden of de bladeren van de Gnetum gnemon), als aanvulling op de sago (Van den Berg and Berman 1992, p. 14, pl. 8, tweede afbeelding van onder; Smidt and Eoe 1999, p. 126, afb. 13.16). Bij ceremoniële maaltijden kan ook vlees worden toegevoegd, bijvoorbeeld van het varken (zie Van den Berg and Berman 1992, p. 53, plate.36, midden). <BR> Voedselschalen zoals deze waren aan het eind van de jaren zeventig van de vorige eeuw nog volop in gebruik en werden ook nog steeds nieuw vervaardigd voor eigen gebruik (persoonlijke observatie DS, zie ook Borkent 1978, p. 14, L4).<BR> DS 2010