Model van een ski

Dit voorwerp behoort tot de Houtzager collectie. Mevrouw Houtzager verzamelde vooral tussen 1951 en 1991 een enorme collectie 'exotische voorwerpen' die kunnen worden getypeerd als toeristenkunst. Een klein deel komt uit een (sub-)arctisch gebied, zoals dit voorwerp. Omdat zij naast Engels ook Zweeds gestudeerd had, had mevrouw Houtzager een speciale band met Zweden. Zij bezocht het land in 1959, 1964, 1970, 1972, 1974 en 1985.<BR> In de moerassen en venen van Scandinavië, vooral in districten waar later aantoonbaar de Saami woonden, zijn prehistorische ski's gevonden. Deze worden gedateerd tussen 2500 vóór en 1000 na Christus. Deze ski's zijn gevonden in de context van een nomadische groepering, wonend in seizoensgebonden kampementen, levend van jacht en visserij. Het zou best zo kunnen zijn dat de Saami (of hun directe voorgangers, de proto-Saami) de uitvinders van de ski zijn.<BR> Voor nomaden in een land met veel sneeuwval zijn ski's (met skistokken of een loopstaf) het ideale vervoermiddel. Langzaam gingen de Saami van de jacht over op de rendierhouderij. In de 2e wereldoorlog had het Noorse leger uitmuntende skiërs nodig bij de verdediging van hun land, en namen daarvoor Saami in dienst. De Saami gebruiken tot in de jaren zeventig van de 20ste eeuw nog geregeld ski's bij het hoeden van hun rendieren. Naast ski's zijn er diverse soorten sleden in gebruik.<BR> Tegenwoordig hebben veel Saami sneeuwscooters.<BR> <BR> Deze (miniatuur)ski is een voorbeeld van Samische huisvlijt. Deze voorwerpen worden in de wintermaanden door de Saami vervaardigd en in de zomer aan toeristen verkocht. De Saami bieden deze (originele) voorwerpen aan langs de grotere wegen, waar ze met hun tenten (lavvo) staan. Altijd bevinden ze zich in de buurt van de grazende rendierkuddes. De originele Samische huisvlijt wordt in het Samisch 'duodji' genoemd. Het kenmerk van duodji is dat het van oorsprong gebruiksvoorwerpen zijn, handgemaakt door Saami, vervaardigd uit basismaterialen uit de natuur. Sinds mensenheugenis hebben de Saami hun gebruiksvoorwerpen zelf gemaakt. Enkele voorwerpen bestelden ze bij anderen, echter de zelfvoorziening is altijd erg belangrijk gebleven in de Samische samenleving. <BR> Duodji wordt zowel door mannen als vrouwen vervaardigd. Vrouwen bewerken traditioneel de (rendier)huiden, naaien kleding en weven schoenenband, riemen, kleden en vlechten manden van berkenwortels. De mannen maken voorwerpen van hout, rendiergewei, been en metaal. De natuurlijke materialen hout, been en gewei zijn makkelijk te verkrijgen uit de natuur. Materialen als ijzer en zilver worden aangeschaft. De Saami besteden veel tijd en aandacht aan het vervaardigen van de voorwerpen om ze zo functioneel en mooi mogelijk te krijgen. Alles wat de Saami maken is puur handwerk, vervaardigd met simpele gereedschappen als een bijl, mes, boor of een vijl, en schaar en naald voor de huidbewerking en het naaien van de kleding. <BR> Handwerk wordt vandaag de dag ingedeeld in twee hoofdtypen; garraduodji en dipmaduodji. Garraduodji betekent "harde" duodji (bewerken van hout, gewei, been en wortel), dipmaduodji is "zachte" duodji (bewerken van rendierhuid/bont en (wollen) stoffen en het naaien, weven en vlechten). <BR> In de loop van de tijd heeft het maken van de praktische gebruiksvoorwerpen zich sterk ontwikkeld. Zoals hierboven beschreven, maakten de Saami door de eeuwen heen gebruiksvoorwerpen voor eigen gebruik. Tegenwoordig wordt duodji tevens gemaakt voor de verkoop. Duodji is een keurmerk geworden. De originele duodji wordt vervaardigd door Saami. Van overheidswege wordt het duodji gereguleerd en gecontroleerd. Het duodji staat voor originaliteit en kwaliteit, gestoeld op eeuwenoude tradities. De praktische functie welke vroeger voorop stond, is tegenwoordig verschoven. De schoonheid van het voorwerp is in toenemende mate belangrijk geworden. Maakten de Saami vroeger een mes voor zichzelf om er zo goed mogelijk mee te kunnen werken, tegenwoordig zijn er veel mensen die een mes kopen, enkel voor de sier. Het is belangrijk dat het mes in de smaak valt bij de koper, en er dus vooral mooi uit ziet (rijkelijk versierd). Door de jaren heen is de functie van duodji veranderd van noodzakelijk handwerk in kunsthandwerk om onder andere aan toeristen te verkopen. <BR>

Model van een ski

Dit voorwerp behoort tot de Houtzager collectie. Mevrouw Houtzager verzamelde vooral tussen 1951 en 1991 een enorme collectie 'exotische voorwerpen' die kunnen worden getypeerd als toeristenkunst. Een klein deel komt uit een (sub-)arctisch gebied, zoals dit voorwerp. Omdat zij naast Engels ook Zweeds gestudeerd had, had mevrouw Houtzager een speciale band met Zweden. Zij bezocht het land in 1959, 1964, 1970, 1972, 1974 en 1985.<BR> In de moerassen en venen van Scandinavië, vooral in districten waar later aantoonbaar de Saami woonden, zijn prehistorische ski's gevonden. Deze worden gedateerd tussen 2500 vóór en 1000 na Christus. Deze ski's zijn gevonden in de context van een nomadische groepering, wonend in seizoensgebonden kampementen, levend van jacht en visserij. Het zou best zo kunnen zijn dat de Saami (of hun directe voorgangers, de proto-Saami) de uitvinders van de ski zijn.<BR> Voor nomaden in een land met veel sneeuwval zijn ski's (met skistokken of een loopstaf) het ideale vervoermiddel. Langzaam gingen de Saami van de jacht over op de rendierhouderij. In de 2e wereldoorlog had het Noorse leger uitmuntende skiërs nodig bij de verdediging van hun land, en namen daarvoor Saami in dienst. De Saami gebruiken tot in de jaren zeventig van de 20ste eeuw nog geregeld ski's bij het hoeden van hun rendieren. Naast ski's zijn er diverse soorten sleden in gebruik.<BR> Tegenwoordig hebben veel Saami sneeuwscooters.<BR> <BR> Deze (miniatuur)ski is een voorbeeld van Samische huisvlijt. Deze voorwerpen worden in de wintermaanden door de Saami vervaardigd en in de zomer aan toeristen verkocht. De Saami bieden deze (originele) voorwerpen aan langs de grotere wegen, waar ze met hun tenten (lavvo) staan. Altijd bevinden ze zich in de buurt van de grazende rendierkuddes. De originele Samische huisvlijt wordt in het Samisch 'duodji' genoemd. Het kenmerk van duodji is dat het van oorsprong gebruiksvoorwerpen zijn, handgemaakt door Saami, vervaardigd uit basismaterialen uit de natuur. Sinds mensenheugenis hebben de Saami hun gebruiksvoorwerpen zelf gemaakt. Enkele voorwerpen bestelden ze bij anderen, echter de zelfvoorziening is altijd erg belangrijk gebleven in de Samische samenleving. <BR> Duodji wordt zowel door mannen als vrouwen vervaardigd. Vrouwen bewerken traditioneel de (rendier)huiden, naaien kleding en weven schoenenband, riemen, kleden en vlechten manden van berkenwortels. De mannen maken voorwerpen van hout, rendiergewei, been en metaal. De natuurlijke materialen hout, been en gewei zijn makkelijk te verkrijgen uit de natuur. Materialen als ijzer en zilver worden aangeschaft. De Saami besteden veel tijd en aandacht aan het vervaardigen van de voorwerpen om ze zo functioneel en mooi mogelijk te krijgen. Alles wat de Saami maken is puur handwerk, vervaardigd met simpele gereedschappen als een bijl, mes, boor of een vijl, en schaar en naald voor de huidbewerking en het naaien van de kleding. <BR> Handwerk wordt vandaag de dag ingedeeld in twee hoofdtypen; garraduodji en dipmaduodji. Garraduodji betekent "harde" duodji (bewerken van hout, gewei, been en wortel), dipmaduodji is "zachte" duodji (bewerken van rendierhuid/bont en (wollen) stoffen en het naaien, weven en vlechten). <BR> In de loop van de tijd heeft het maken van de praktische gebruiksvoorwerpen zich sterk ontwikkeld. Zoals hierboven beschreven, maakten de Saami door de eeuwen heen gebruiksvoorwerpen voor eigen gebruik. Tegenwoordig wordt duodji tevens gemaakt voor de verkoop. Duodji is een keurmerk geworden. De originele duodji wordt vervaardigd door Saami. Van overheidswege wordt het duodji gereguleerd en gecontroleerd. Het duodji staat voor originaliteit en kwaliteit, gestoeld op eeuwenoude tradities. De praktische functie welke vroeger voorop stond, is tegenwoordig verschoven. De schoonheid van het voorwerp is in toenemende mate belangrijk geworden. Maakten de Saami vroeger een mes voor zichzelf om er zo goed mogelijk mee te kunnen werken, tegenwoordig zijn er veel mensen die een mes kopen, enkel voor de sier. Het is belangrijk dat het mes in de smaak valt bij de koper, en er dus vooral mooi uit ziet (rijkelijk versierd). Door de jaren heen is de functie van duodji veranderd van noodzakelijk handwerk in kunsthandwerk om onder andere aan toeristen te verkopen. <BR>