Herkomst: Melville en Bathurst Islands<BR> <BR> In een vork met twee scherpe tanden uitlopend. Aan de smalle kant van het voorwerp bevinden zich dicht onder de vorktanden aan weerszijden twee inkepingen. Steel en vork zijn met rode en witte kleurstof ingesmeerd waarvan de sporen nog aanwezig zijn. [info op beschrijvingskaart, d.d. Mei 1935].<BR> <BR> Werphouten werden in een ritueel gevecht gebruikt. Zulk een gevecht in het kader van de dodenriten had tot in de jaren zeventig van de vorige eeuw plaats. Degenen die opdracht hadden gekregen om de grafpalen te maken kapten de noodzakelijke bomen in het territorium van de overledene, alwaar ze er in gezamenlijkheid aan werkten. Voor anderen was dit gebied taboe. Ze mochten het niet betreden. Bij terugkeer naar het kamp tegen de avond gingen de directe nabestaanden een symbolisch gevecht aan met de palenmakers. De gedachte hierachter was dat zij in contact waren geweest met de geesten van de doden. Vanwege de geldende taboes was het derhalve gevaarlijk voor de directe nabestaanden om met hun in contact te treden. Het gevecht behelsde een bevrijding van de geesten en taboes (pukamani) die hun nog omgaven. De partijen gooiden beurtelings werphouten naar elkaar, die door de andere partij door lenige lichaamsbewegingen ontweken dienden te worden. Aansluitend had een kleine dansceremonie (ilaningha) plaats. Klassiek zijn de werphouten met respectievelijk één en twee scherpe punten. Ze verwijzen naar een gevecht tussen twee broers in de scheppingstijd. Purukupali vocht met Tapara. Tapara raakte hem met een gevorkte vechtstok in het been. Purukupali trof Tapara boven zijn oog. Hij trapte hem de lucht in. Tapara veranderde in de maan. Op de maan, dat is zijn gezicht, kun je zijn wond nog zien. Hij sterft en komt weer tot leven. <BR> <BR> <BR> Een werphout is een houten wapen dat ver weggegooid kan worden om een doel te raken. Dit wapen kon worden gebruikt voor zowel de jacht als de oorlogsvoering. In veel gebieden werden wapens voor de jacht en gevechten afgewisseld. Sommige gebieden kenden echter wapens die speciaal voor gevechtsdoeleinden vervaardigd werden. De meeste wapens werden naast hun werpfunctie ook als slagwapen gebruikt. <BR> <BR> Gebruikt voor de jacht:<BR> Het bekendste werphout van de Aboriginals is de terugkerende boemerang. Dit wapen was slechts van beperkt nut, omdat de terugkerende boemerangs te licht waren om een doel te doden. Zij werden wel als hulpmiddel gebruikt bij de jacht: zij leken met hun draaiende en duikende bewegingen op een roofvogel, dus konden wel goed worden gebruikt om vogels op te schrikken, die vervolgens met een ander wapen gedood werden. Niet-terugkerend werphout als dit was hier wel geschikt voor. Dit waren geen terugkerende wapens, maar werpwapens waarmee het doel zeer hard getroffen kon worden. Deze manier van jagen vond overigens alleen plaats in het zuidoosten en zuidwesten van Australië. Met het werphout kon tevens worden gejaagd op emoes of op kangaroes, op deze de dieren werd door de Aboriginals het meeste gejaagd. Door de stroomlijning en het zware gewicht was dit een effectiever wapen dan bijvoorbeeld een steen. Nadelig is wel dat een gewoon werphout een minder grote reikwijdte heeft dan een boemerang. Wanneer een gewone stok gegooid wordt, zal deze gehoorzamen aan de wetenschappelijke formule: afstand = tijd x snelheid. Met aan boemerang, is er geen sprake van een dergelijke voorspelbaarheid. Zodra de boemerang de hand van de werper verlaat, kan deze draaien tot tien omwentelingen per seconde en een tempo tot 100 km per uur behalen. De maximum reikwijdte ging van de 60 met een gewone stok, naar 200 meter met een boemerang.<BR> <BR> Gebruik voor gevechten:<BR> Ook voor oorlogsvoering konden deze werpwapens worden gebruikt. Anders dan de meeste volkeren in de wereld, werd er door de Aboriginals niets verbouwd. Omdat zij geen vaste voedselbron hadden, waren zij gedwongen om rond te trekken, op zoek naar plekken met water, vruchten en jachtdieren. Zij waren moesten niet alleen grote kennis van het land hebben, om via diersporen, vormen in de grond en vormen van rotsen hun voedsel en water op te sporen, maar moesten vaak ook grote afstanden afleggen om hun voedsel te bereiken. De kans was groot dat hierbij het territorium van een andere stam binnengedrongen werd. Dit kon leidden tot gewapende conflicten, waarbij speren en werphout gebruikt werden. Hoe vruchtbaarder het gebied, hoe kleiner de noodzaak om rond te trekken op zoek naar voedsel, dus hoe kleiner de territoria van de volkeren waren. Naast hun functie als oorlogswapen werden houten stokken ook door Aboriginalvrouwen gebruikt om onderlinge ruzies uit te vechten. Tevens figureerden zij als ceremoniële objecten in vrouwenrituelen.<BR> <BR> Variatie:<BR> De werpwapens werden uit hout vervaardigd. De wapens varieerden van grof gesneden stukken hardhout tot zorgvuldig versierden kunstwerken. Stenen werktuigen werden zowel gebruikt voor het grove werk, het wegsnijden van grote stukken hout, als voor het fijnere snijwerk, waarbij het houtoppervlak zorgvuldig bewerkt werd. Er bestond een grote variatie in vormen en maten. De Tiwi’s uit het Northern Territory maken nog steeds werpstokken met puntige of gevorkte uiteinden. Volkeren in het Western Arnhemland maakten gebruik van grote zwaardachtige knuppels in duellen. De grootste houten werpwapens uit Aboriginal Australië kon men echter vinden in de regenwoudgebieden in Northern Queensland. Dit waren angstaanjagende wapens met zware houten uiteinden.<BR> <BR> Vandaag de dag <BR> Vandaag de dag zijn er nog steeds Aboriginal volkeren die overleven door middel van jagen en verzamelen. De traditionele objecten worden echter niet meer zo veelvuldig gebruikt; geweren en shotguns hebben de traditionele speren vervangen. Wordt er nog wel gebruik gemaakt van een speer, dan heeft deze een moderne metalen speerpunt. Ook het overige werphout wordt vaak vervangen door modernere varianten, door de toenemende toegankelijkheid en duurzaamheid van materialen uit winkels. Veel Aboriginals zijn zich bewust van het feit dat hun handwerktechnieken in de vergetelheid dreigen te raken. Door handwerkgroepen en activiteiten in culturele centra worden de handwerktechnieken en kennis van de oudere generaties behouden en doorgegeven.<BR> <BR> Bron: dr. Eric Venbrux, website www.svcn.nl/verhalen/tiwi/speren en werphouten en www.svcn.nl/verhalen/tiwi/Purukupali en Tapara: hoe de dood in de wereld kwam<BR> <BR>