Kalkhouder gemaakt van een kalebas, met een kalkspatel van been

Beschrijvingskaart:<BR> Worstvormig met ingebrande figuren, vier rijen spiralen op donkere ondergrond, afgebroken door lange dwarsspiralen in de lengte, aan een zijde voortgezet in een punt, aan de aandere een ingebogen lijnen met dwarsstreepjes.<BR> Spatel van been met driehoekig handvat.<BR> <BR> Kalk (gemaakt van gebrande en vermorzelde schelpen) wordt gebruikt bij het betel kauwen.<BR> De kalk wordt op een zogenaamd met speeksel bevochtigd likstokje naar de mond gebracht.<BR> Het mengsel van fijngekauwde betelnoot en kalk kan als genotmiddel worden beschouwd; het heeft een geestverruimende werking.<BR> De kalk wordt in kalkhouders bewaard.<BR> <BR> De volgende informatie is gebaseerd op: Kooijman and Hoogerbrugge 1992. <BR> Kalkkokers zijn vooral gemaakt uit bepaalde uitgeholde en gedroogde vruchten, zoals deze kalebas.<BR> De meeste exemplaren zijn vervaardigd uit de "lagenaria"-soort.<BR> Hierin worden twee typen onderscheiden: <BR> (a) een komkommervorm, bestemd voor de kalkhouders van de mannen;<BR> (b) een peervorm, bestemd voor de kalkhouders van de vrouwen.<BR> Er zijn ook exemplaren bekend die gemaakt zijn uit de schaal van de kokosnoot.<BR> De versiering, indien aanwezig, loopt uiteen.<BR> De wand van de kalebas vertoont onder andere spiraalmotieven, een versieringspatroon dat ook wordt aangetroffen op kokers van bamboe, benen dolken en tromwanden.<BR> Ook bij vele van de ovale en ronde schalen -typische produkten van de Sentanimeer kunst- is in het snijwerk aan de onderkant dit spiraalmotief te herkennen.<BR> De spiraalvorm is een van de voornaamsrte motieven.<BR> Deze komt in twee versies voor, de enkelvoudige en de dubbele spiraalvorm.<BR> De versiering werd in de huid van de kalebas gebrand met het gloeiende uiteinde van een aangescherpte sagopalmbladnerf, terwijl er voortdurend tegen geblazen werd om het brandend te houden.<BR> Deze delicate techniek vormt de verklaring voor het feit dat de aangebrachte lijnen soms onregelmatig verlopen.<BR> Voor de toepassing van deze techniek waren talent en ervaring vereist.<BR> Er waren dan ook specialisten die in dit werk bedreven waren.<BR> Op hen werd een beroep gedaan wanneer er behoefte bestond aan dergelijke fraai versierde kalkkalebassen. <BR> <BR> Kalkhouders behoorden tot het bezit van vrijwel elke man en vrouw.<BR> De echtgenoten van hoofdlieden onderscheidden zich door het gebruik van kalkhouders die gemaakt waren van kokosschaal (zie RMV 1528-118 en 4949-19).<BR> In tegenstelling tot de kalkkalebassen werden de kalkhouders van kokosschaal geheel bedekt met ingesneden motieven.<BR> Alle kalkkalebassen werden voorzien van een spatel of likstok.<BR> Deze variëren van eenvoudige onversierde stokjes tot exemplaren waarvan de greep uitgebreid van snijwerk was voorzien, soms zelfs in de vorm van een mensenfiguur.<BR> Het gebruik van deze rijk geornamenteerde likstokjes was voorbehouden aan belangrijke mensen, ouderen, hoofden van clans en hun vrouwen en families.<BR> Tegenwoordig worden in de dorpen aan het Sentanimeer nog maar weinig van dergelijke kalkkalebassen aangetroffen, al wordt er nog onverminderd betel gekauwd..<BR> De kwetsbare kalebassen zijn vervangen door plastic kommen, lege bierblikjes e.d. <BR> HI en DS 1999<BR> <BR>

Kalkhouder gemaakt van een kalebas, met een kalkspatel van been

Beschrijvingskaart:<BR> Worstvormig met ingebrande figuren, vier rijen spiralen op donkere ondergrond, afgebroken door lange dwarsspiralen in de lengte, aan een zijde voortgezet in een punt, aan de aandere een ingebogen lijnen met dwarsstreepjes.<BR> Spatel van been met driehoekig handvat.<BR> <BR> Kalk (gemaakt van gebrande en vermorzelde schelpen) wordt gebruikt bij het betel kauwen.<BR> De kalk wordt op een zogenaamd met speeksel bevochtigd likstokje naar de mond gebracht.<BR> Het mengsel van fijngekauwde betelnoot en kalk kan als genotmiddel worden beschouwd; het heeft een geestverruimende werking.<BR> De kalk wordt in kalkhouders bewaard.<BR> <BR> De volgende informatie is gebaseerd op: Kooijman and Hoogerbrugge 1992. <BR> Kalkkokers zijn vooral gemaakt uit bepaalde uitgeholde en gedroogde vruchten, zoals deze kalebas.<BR> De meeste exemplaren zijn vervaardigd uit de "lagenaria"-soort.<BR> Hierin worden twee typen onderscheiden: <BR> (a) een komkommervorm, bestemd voor de kalkhouders van de mannen;<BR> (b) een peervorm, bestemd voor de kalkhouders van de vrouwen.<BR> Er zijn ook exemplaren bekend die gemaakt zijn uit de schaal van de kokosnoot.<BR> De versiering, indien aanwezig, loopt uiteen.<BR> De wand van de kalebas vertoont onder andere spiraalmotieven, een versieringspatroon dat ook wordt aangetroffen op kokers van bamboe, benen dolken en tromwanden.<BR> Ook bij vele van de ovale en ronde schalen -typische produkten van de Sentanimeer kunst- is in het snijwerk aan de onderkant dit spiraalmotief te herkennen.<BR> De spiraalvorm is een van de voornaamsrte motieven.<BR> Deze komt in twee versies voor, de enkelvoudige en de dubbele spiraalvorm.<BR> De versiering werd in de huid van de kalebas gebrand met het gloeiende uiteinde van een aangescherpte sagopalmbladnerf, terwijl er voortdurend tegen geblazen werd om het brandend te houden.<BR> Deze delicate techniek vormt de verklaring voor het feit dat de aangebrachte lijnen soms onregelmatig verlopen.<BR> Voor de toepassing van deze techniek waren talent en ervaring vereist.<BR> Er waren dan ook specialisten die in dit werk bedreven waren.<BR> Op hen werd een beroep gedaan wanneer er behoefte bestond aan dergelijke fraai versierde kalkkalebassen. <BR> <BR> Kalkhouders behoorden tot het bezit van vrijwel elke man en vrouw.<BR> De echtgenoten van hoofdlieden onderscheidden zich door het gebruik van kalkhouders die gemaakt waren van kokosschaal (zie RMV 1528-118 en 4949-19).<BR> In tegenstelling tot de kalkkalebassen werden de kalkhouders van kokosschaal geheel bedekt met ingesneden motieven.<BR> Alle kalkkalebassen werden voorzien van een spatel of likstok.<BR> Deze variëren van eenvoudige onversierde stokjes tot exemplaren waarvan de greep uitgebreid van snijwerk was voorzien, soms zelfs in de vorm van een mensenfiguur.<BR> Het gebruik van deze rijk geornamenteerde likstokjes was voorbehouden aan belangrijke mensen, ouderen, hoofden van clans en hun vrouwen en families.<BR> Tegenwoordig worden in de dorpen aan het Sentanimeer nog maar weinig van dergelijke kalkkalebassen aangetroffen, al wordt er nog onverminderd betel gekauwd..<BR> De kwetsbare kalebassen zijn vervangen door plastic kommen, lege bierblikjes e.d. <BR> HI en DS 1999<BR> <BR>