Aardewerken bakvorm voor sagokoeken

De bakvorm is van gebakken aarde gemaakt.<BR> Hij is van onder half bolvormig.<BR> De binnenzijde is in vier vakken verdeeld.<BR> In ieder vak zijn twee dwarsschotten.<BR> Zo heeft deze bakvorm in totaal twaalf compartimenten en kunnen er twaalf sagokoeken in gebakken worden.<BR> <BR> De bakvorm wijkt af van de aardewerkvormen die van Nieuw-Guinea bekend zijn. <BR> Schurig (1930:23, 134) zag in de vorm duidelijke Indonesische invloed.<BR> Aangenomen wordt dat het concept uit de Centraal-Molukken moet zijn overgenomen.<BR> Ook al is het idee van een bakvorm die in compartimenten is ingedeeld van elders overgenomen, de manier van verwerking is toch weer anders.<BR> De bakvormen uit de Centraal-Molukken zijn namelijk langwerpig; ze hebben een platte bodem en de vakken zijn in een rij achter elkaar geplaatst (Nico de Jonge, persoonlijke communicatie).<BR> Uit het gebied van de Geelvinkbaai zijn ook meer hoekige exemplaren met plattere bodem verzameld (Held 1951: 22) dan de hier gepresenteerde halfbolvormige bakvorm. <BR> <BR> Deze sagobakvorm is ter plekke verzameld door F.S.A. de Clercq, resident van Ternate.<BR> Hij moet het hebben verworven tijdens een van zijn vier reizen naar de west- en noordkust in de jaren 1887 en 1888.<BR> De Clercq trof dergelijke bakvormen zowel aan de Wandamenkust (westelijke Geelvinkbaai) als aan de zuidkust van het eiland Japen aan. <BR> Daar werden ze gevormd van rode aarde die uit de heuvels achter Serui werd gehaald.<BR> In het Wandamengebied wordt de beste aarde voor het maken van de, "sirio" genoemde, sagobakvormen gevonden achter Rasjé (het dorp waar dit exemplaar is verzameld).<BR> Van der Sande (1907:10) weet te melden dat de bakvorm van tevoren verwarmd wordt waarna de sagobrij in de compartimenten wordt gedaan.<BR> Dan wordt het geheel afgedekt tot het is afgekoeld.<BR> De sagokoeken, die dan nog erg zacht zijn, worden eruit gehaald en enkele dagen in de zon te drogen gelegd.<BR> De sagokoeken zijn lang houdbaar. <BR> Zo kunnen ze bijvoorbeeld tijdens langere prauwtochten als rantsoen worden meegenomen.<BR> Dit gegeven is van belang geweest voor de ontwikkeling van het prauwverkeer (Held 1951: 22).<BR> DS 2001

Aardewerken bakvorm voor sagokoeken

De bakvorm is van gebakken aarde gemaakt.<BR> Hij is van onder half bolvormig.<BR> De binnenzijde is in vier vakken verdeeld.<BR> In ieder vak zijn twee dwarsschotten.<BR> Zo heeft deze bakvorm in totaal twaalf compartimenten en kunnen er twaalf sagokoeken in gebakken worden.<BR> <BR> De bakvorm wijkt af van de aardewerkvormen die van Nieuw-Guinea bekend zijn. <BR> Schurig (1930:23, 134) zag in de vorm duidelijke Indonesische invloed.<BR> Aangenomen wordt dat het concept uit de Centraal-Molukken moet zijn overgenomen.<BR> Ook al is het idee van een bakvorm die in compartimenten is ingedeeld van elders overgenomen, de manier van verwerking is toch weer anders.<BR> De bakvormen uit de Centraal-Molukken zijn namelijk langwerpig; ze hebben een platte bodem en de vakken zijn in een rij achter elkaar geplaatst (Nico de Jonge, persoonlijke communicatie).<BR> Uit het gebied van de Geelvinkbaai zijn ook meer hoekige exemplaren met plattere bodem verzameld (Held 1951: 22) dan de hier gepresenteerde halfbolvormige bakvorm. <BR> <BR> Deze sagobakvorm is ter plekke verzameld door F.S.A. de Clercq, resident van Ternate.<BR> Hij moet het hebben verworven tijdens een van zijn vier reizen naar de west- en noordkust in de jaren 1887 en 1888.<BR> De Clercq trof dergelijke bakvormen zowel aan de Wandamenkust (westelijke Geelvinkbaai) als aan de zuidkust van het eiland Japen aan. <BR> Daar werden ze gevormd van rode aarde die uit de heuvels achter Serui werd gehaald.<BR> In het Wandamengebied wordt de beste aarde voor het maken van de, "sirio" genoemde, sagobakvormen gevonden achter Rasjé (het dorp waar dit exemplaar is verzameld).<BR> Van der Sande (1907:10) weet te melden dat de bakvorm van tevoren verwarmd wordt waarna de sagobrij in de compartimenten wordt gedaan.<BR> Dan wordt het geheel afgedekt tot het is afgekoeld.<BR> De sagokoeken, die dan nog erg zacht zijn, worden eruit gehaald en enkele dagen in de zon te drogen gelegd.<BR> De sagokoeken zijn lang houdbaar. <BR> Zo kunnen ze bijvoorbeeld tijdens langere prauwtochten als rantsoen worden meegenomen.<BR> Dit gegeven is van belang geweest voor de ontwikkeling van het prauwverkeer (Held 1951: 22).<BR> DS 2001