Net als in andere traditionele samenlevingen was 'geld' in Afrika niet het algemeen geldige waardemiddel, dat het in de moderne economie is. Men gebruikte voor verschillende doeleinden verschillende ruilmiddelen. Deze hadden naast hun marktwaarde ook vaak betekenis in het sociale en religieuze leven. In grote delen van Afrika deed metaal dienst als betaalmiddel, juist omdat het niet overal gevonden werd en winning en bewerking ervan speciale kundigheden vereisen. Men had ook vertrouwen in metaal door de magisch- religieuze sfeer waarmee dit materiaal omgeven was. Dit zogenaamde ijzergeld kende een grote diversiteit aan vormen, vaak beïnvloed door niet Afrikaanse elementen ontstaan door veroveringen, handelscontacten en kolonisatie en werd over grote afstanden verhandeld. Grofweg valt het ijzergeld onder te verdelen in een tweetal categoriën. De eerste categorie bestaat uit metalen voorwerpen die naast hun gebruiksfunctie ook waarde als geld hadden. Vaak vervielen deze gebruiksvoorwerpen tot betaalmiddel als ze hun 'werk' volbracht hadden. De tweede categorie bestaat uit geld dat eruit ziet als gebruiksvoorwerp, maar alleen als betaalmiddel functioneerde. Hoe abstracter en verfijnder de uitwerking van het voorwerp des te groter de kans dat het als betaalmiddel werd gebruikt. Veel ijzergeld is ontstaan uit of heeft de vorm van hakbladen, messen en speerpunten.<BR> Dit type x- vormige kruisen werd oorspronkelijk myambo of handa genoemd. Handa is het Swahili voor splitsing of vertakking. Het is niet duidelijk waarom de kruisen deze vorm hebben, ook blijft hun symbolische functie onduidelijk.<BR> De kruisen stammen waarschijnlijk uit de 18e eeuw. In de 19e eeuw werden ze als betaalmiddel gebruikt langs de grote karavaanroutes en belandden zo in Angola en Tanzania tot aan de Indische oceaan. De waarde varieerde en was afhankelijk van de plaats waar ermee betaald werd tot wat ermee betaald werd.<BR> Naast betaalmiddel op handelsroutes werd het Katanga-kruis ook gebruikt als betaalmiddel binnen de gemeenschap, bijvoorbeeld als bruidschat, maar ook om boetes mee te betalen of als 'entreegeld' tot besloten genootschappen. Daarnaast werden ze ook gedragen en verzameld als prestigeobjecten.<BR> <BR> <BR> Beschrijving<BR> Koperen x- vormig kruis aan de uiteinden iets breed uitlopend.