Knots

Rechte knots versierd over het hele oppervlak en voorzien van een doorboring waar een koord doorgaat. <BR> <BR> Wapens en ook andere voorwerpen werden gemaakt door gespecialiseerde ambachtslieden die soms in dienst stonden van een hoofdman, maar meestal uit een bepaalde ambachtsfamilie kwamen en werkten voor een hele gemeenschap. Wapens die in opdracht van hoofdmannen door ambachtslieden waren gemaakt werden ook vaak gebruikt in het formele ruilverkeer tussen verschillende gemeenschappen. Elk type wapen werd door een andere specialist gemaakt en degenen die knotsen maakten werden "matai-ni-malamu" genoemd. Zij werden, net als de andere ambachtslieden, voor hun werk beloond in de vorm van feestmalen en natura ter compensatie voor de tijd die zij anders aan tuinbouw en andere bezigheden hadden kunnen besteden. Wapens waren hierdoor duur en alleen rijkere hoofdmannen konden het zich veroorloven (veel) knotsen en andere wapens te bestellen. Degenen die dat niet konden betalen maakten hun eigen wapens, vooral de jongere, onervaren krijgers deden dit. Krijgers kregen wapens van hun hoofdman, namen die van hun gevangengenomen vijanden in en werden doorgegeven van vader op zoon. Veel knotsen werden niet alleen voor de strijd gemaakt en gebruikt, veel werden ook alleen tijdens ceremonies gedragen. Knotsen die voor dansen gebruikt werden, de "i wau-ni-meke", waren vaak een kleinere versie van de officiële strijdknots. Van de "kiakavo" en de "gugu" knotsen wordt gezegd dat ze puur en alleen voor dansen gemaakt werden.<BR> <BR> The Leiden collection holds three Tongan clubs. Of the two that are listed by Buyskes as ‘club with carved designs’ (RV-34-1, RV-34-2), one has anthropomorphic motifs while the other is entirely covered in typical Tongan-style geometric designs. On 30 March 1793, the naturalist La Billardière described a gift made to Bruni d’Entrecasteaux by the Tongan chief Finau of two beautiful clubs made of Casuarina wood and inlaid with ivory. At a later date, he mentioned the numerous clubs covered in artistic surface carving that the French purchased from Tongans. Amongst them, no doubt, are the two carved Leiden clubs. The third weapon in the Leiden collection (RV-34-3) is described as ‘club in the shape of a knife’. While the knife club (mata) depicted in La Billardière’s Atlas resembles more closely the one held by the Tropenmuseum, the general unusual shape of that in Leiden is the same. <BR> <BR> De uitrusting van een Fiji-krijger bestond gewoonlijk uit een aantal werpknotsen, een slinger of een bundel speren en een zware knots. Deze zware knots werd gebruikt om het hoofd in te slaan van de gewonde vijand. Wanneer hij een vijand doodde met dit wapen behaalde de krijger een hogere status en het was tegelijkertijd ook de enige manier waarmee hij de eretitel van "koroi" kon krijgen. Het aantal gedode vijanden werd bijgehouden door middel van kerfjes in de kop of handgreep van de knots. Soms werd ook een tand van de overwonnen vijand ingelegd. Ook de knots die was gebruikt bij het doden van de vijand kreeg een hogere status. Na het doden van een vijand werd de knots met veel ceremonieel ontvangen en kreeg die een naam en de status van "gadro". Deze gepersonifieerde wapens waren krachtige symbolen van strijd. Er zijn veel verschillende typen knotsen en elk type werd in verschillende situaties gebruikt en bracht verschillende soorten wonden toe.<BR> <BR> De "matai-ni malamu" had een grote kennis van de houtsoorten die gebruikt werden voor de verschillende typen knots. Voor sommige knotsen moest het nog levende hout aan de stam al bewerkt worden en voor andere werd het hout geoogst en begraven in mangrove bossen of maandenlang in water geweekt. Vooral dicht hardhout werd gebruikt en de knots werd meestal uit één stuk gesneden. Het gereedschap bestond voornamelijk uit stenen dissels, hardhouten hamers, splijtwiggen, schrapers van schelp en een soort schuurpapier dat gemaakt werd van een type paddenstoel of haaienhuid. Een tweede specialist was verantwoordelijk voor de decoratie van de knots. Hij kerfde de patronen eerst schetsmatig in het hout voordat hij ze uithakte en mooi vorm gaf. Deze patronen zijn hoogstwaarschijnlijk geïnspireerd op natuurlijke vormen, hoewel soms sterk geabstraheerd. Sommige knotsen zijn de niet-uitgewerkte patronen nog zichtbaar. De gereedschappen bestonden uit haaientanden, tanden van andere grote vissen, verschillende soorten vleermuizen en ratten die waren geschacht in houten handvaten. De handgreep van knotsen hebben over het algemeen een zelfde soort zigzag of golvend motief dat "tavatava" wordt genoemd. Dit motief is zowel decoratief als functioneel omdat het de grip op het wapen verstevigd wanneer het gebruikt wordt in de strijd. Vaak werd deze ook ingesmeerd met een witte kleurstof zodat het extra opviel. Tijdens feestelijke gelegenheden werd de handgreep van de knots omwonden met schelpensnoeren. De knots vergezelde zijn meester ook op een lange en gevaarlijke weg naar naar Bulu, het hiernamaals. Wanneer een hoofdman of grote krijger stierf werd hij vaak begraven met zijn favoriete knots.<BR> <BR>

Knots

Rechte knots versierd over het hele oppervlak en voorzien van een doorboring waar een koord doorgaat. <BR> <BR> Wapens en ook andere voorwerpen werden gemaakt door gespecialiseerde ambachtslieden die soms in dienst stonden van een hoofdman, maar meestal uit een bepaalde ambachtsfamilie kwamen en werkten voor een hele gemeenschap. Wapens die in opdracht van hoofdmannen door ambachtslieden waren gemaakt werden ook vaak gebruikt in het formele ruilverkeer tussen verschillende gemeenschappen. Elk type wapen werd door een andere specialist gemaakt en degenen die knotsen maakten werden "matai-ni-malamu" genoemd. Zij werden, net als de andere ambachtslieden, voor hun werk beloond in de vorm van feestmalen en natura ter compensatie voor de tijd die zij anders aan tuinbouw en andere bezigheden hadden kunnen besteden. Wapens waren hierdoor duur en alleen rijkere hoofdmannen konden het zich veroorloven (veel) knotsen en andere wapens te bestellen. Degenen die dat niet konden betalen maakten hun eigen wapens, vooral de jongere, onervaren krijgers deden dit. Krijgers kregen wapens van hun hoofdman, namen die van hun gevangengenomen vijanden in en werden doorgegeven van vader op zoon. Veel knotsen werden niet alleen voor de strijd gemaakt en gebruikt, veel werden ook alleen tijdens ceremonies gedragen. Knotsen die voor dansen gebruikt werden, de "i wau-ni-meke", waren vaak een kleinere versie van de officiële strijdknots. Van de "kiakavo" en de "gugu" knotsen wordt gezegd dat ze puur en alleen voor dansen gemaakt werden.<BR> <BR> The Leiden collection holds three Tongan clubs. Of the two that are listed by Buyskes as ‘club with carved designs’ (RV-34-1, RV-34-2), one has anthropomorphic motifs while the other is entirely covered in typical Tongan-style geometric designs. On 30 March 1793, the naturalist La Billardière described a gift made to Bruni d’Entrecasteaux by the Tongan chief Finau of two beautiful clubs made of Casuarina wood and inlaid with ivory. At a later date, he mentioned the numerous clubs covered in artistic surface carving that the French purchased from Tongans. Amongst them, no doubt, are the two carved Leiden clubs. The third weapon in the Leiden collection (RV-34-3) is described as ‘club in the shape of a knife’. While the knife club (mata) depicted in La Billardière’s Atlas resembles more closely the one held by the Tropenmuseum, the general unusual shape of that in Leiden is the same. <BR> <BR> De uitrusting van een Fiji-krijger bestond gewoonlijk uit een aantal werpknotsen, een slinger of een bundel speren en een zware knots. Deze zware knots werd gebruikt om het hoofd in te slaan van de gewonde vijand. Wanneer hij een vijand doodde met dit wapen behaalde de krijger een hogere status en het was tegelijkertijd ook de enige manier waarmee hij de eretitel van "koroi" kon krijgen. Het aantal gedode vijanden werd bijgehouden door middel van kerfjes in de kop of handgreep van de knots. Soms werd ook een tand van de overwonnen vijand ingelegd. Ook de knots die was gebruikt bij het doden van de vijand kreeg een hogere status. Na het doden van een vijand werd de knots met veel ceremonieel ontvangen en kreeg die een naam en de status van "gadro". Deze gepersonifieerde wapens waren krachtige symbolen van strijd. Er zijn veel verschillende typen knotsen en elk type werd in verschillende situaties gebruikt en bracht verschillende soorten wonden toe.<BR> <BR> De "matai-ni malamu" had een grote kennis van de houtsoorten die gebruikt werden voor de verschillende typen knots. Voor sommige knotsen moest het nog levende hout aan de stam al bewerkt worden en voor andere werd het hout geoogst en begraven in mangrove bossen of maandenlang in water geweekt. Vooral dicht hardhout werd gebruikt en de knots werd meestal uit één stuk gesneden. Het gereedschap bestond voornamelijk uit stenen dissels, hardhouten hamers, splijtwiggen, schrapers van schelp en een soort schuurpapier dat gemaakt werd van een type paddenstoel of haaienhuid. Een tweede specialist was verantwoordelijk voor de decoratie van de knots. Hij kerfde de patronen eerst schetsmatig in het hout voordat hij ze uithakte en mooi vorm gaf. Deze patronen zijn hoogstwaarschijnlijk geïnspireerd op natuurlijke vormen, hoewel soms sterk geabstraheerd. Sommige knotsen zijn de niet-uitgewerkte patronen nog zichtbaar. De gereedschappen bestonden uit haaientanden, tanden van andere grote vissen, verschillende soorten vleermuizen en ratten die waren geschacht in houten handvaten. De handgreep van knotsen hebben over het algemeen een zelfde soort zigzag of golvend motief dat "tavatava" wordt genoemd. Dit motief is zowel decoratief als functioneel omdat het de grip op het wapen verstevigd wanneer het gebruikt wordt in de strijd. Vaak werd deze ook ingesmeerd met een witte kleurstof zodat het extra opviel. Tijdens feestelijke gelegenheden werd de handgreep van de knots omwonden met schelpensnoeren. De knots vergezelde zijn meester ook op een lange en gevaarlijke weg naar naar Bulu, het hiernamaals. Wanneer een hoofdman of grote krijger stierf werd hij vaak begraven met zijn favoriete knots.<BR> <BR>