Tekening<BR> Tekening gemaakt door marinecommandant Hendrik Huygens (1810-1867) omstreeks 1850. De tekening, die op een passe-partout geplakt is, is een gewassen potloodtekening. De passe-partout is voorzien van de met pen beschreven titel "Op Ornamibo, Inkomen der Para Kreek". Het is niet bekend of passe-partout en titel origineel zijn, maar het handschrift is negentiende-eeuws (1). De tekening is onderdeel van een set van 26 aangekochte tekeningen van de hand van Hendrik Huygens, die hoogstwaarschijnlijk allen Suriname verbeelden.<BR> <BR> Voorstelling<BR> De tekening is een natuurgezicht. Links van het midden staat een grote boom, waarvan de kruin buiten het beeldvlak valt. Klimop klimt via de stam omhoog, we zien verschillende begroeiingen op de takken. Een van de takken strekt zich over het beeldvlak uit. Twee figuren bevinden zich vlak naast de boom, de een zit, de ander staat. In het gras ligt een draagmand. Rechts van het midden zien wij water; de titel geeft weg dat het de Parakreek is. Op het water ligt een pondo (een platbodemschuit, gebruikt voor het lokaal vervoeren van vracht), met daarop een figuur. <BR> <BR> Geografie: Ornamibo<BR> Volgens de titel op de passe-partout bevinden wij ons geografisch gezien op Ornamibo, een plantage aan de Surinamerivier. De Parakreek was een kreek die ontsprong uit meerdere kreekjes die zich verenigden in de buurt van Berlijn. De Parakreek mondde uit in de Pararivier, die op zijn beurt weer samenvloeide met de Surinamerivier. <BR> <BR> Mensen<BR> De menselijke figuren op de tekening zijn schetsmatig opgezet. Het ontbreken van gedetailleerde figuur-/portretstudies kenmerkt eigenlijk niet alleen deze tekening en de hele set, maar Huygens’ hele oeuvre. Vergeleken met de boom, zijn de twee figuren op de tekening klein. Huygens’ figuren zijn in dit kader dan ook stoffage genoemd, een ondergeschikte rol spelend in de overweldigende natuur. (2)<BR> <BR> Kopie<BR> Hendrik Huygens heeft meer geproduceerd dan alleen deze 26 tekeningen. Er zijn nog een zeventigtal werken van zijn hand bekend, die waarschijnlijk eveneens Suriname verbeelden. Een deel daarvan is beschreven door historicus Rudolf van Lier, in een publicatie van de Amsterdamse antiquair Emmering. (3) Hieruit blijkt dat er van sommige tekeningen meerdere versies bestaan, soms uitgevoerd in aquarel. Van deze tekening is geen dubbeling bekend. <BR> Er is een werk van Huygens (die overigens niet tot deze collectie behoort) gereproduceerd in lithografie door steendrukkerij C.W. Mieling; in het tijdschrift Le Moniteur des Indes-Orientales et Occidentales (1848/1849). Voor zover bekend is het de enige aquarel van Huygens die gepubliceerd is.<BR> <BR> Noten<BR> (1) Dit stellen kunsthandelaren Guus Roell en Deon Viljoen in hun veilingcatalogus Uit Verre Streken (2012), waarin een set van 28 tekeningen van de hand van Huygens onder veilingnummer 2 werd aangeboden.<BR> (2) Elmer Kolfin, Van de slavenzweep en de muze. Twee eeuwen verbeelding van slavernij in Suriname (Leiden 1997) 88.<BR> (3) R. van Lier, Suriname omstreeks 1850. 22 tekeningen en aquarellen door Hendrik Huygens (1810-1867) (Amsterdam 1978).<BR> <BR> <BR> Vervaardiging<BR> Tekening van potlood en gewassen pen. Lijnen getekend en verdund met water zodat er "vlekken" ontstaan.