Twee banacisungu dansen tijdens hun chisungu ceremonie

De chisungu ceremonie is een overgangsritueel ('rite de passage') voor meisjes. Ze doorlopen hierin de initiatie van puber naar volwassenheid. De chisungu wordt bij meerdere volkeren in de regio gehouden, zoals de Bemba, Lunda en Kaonde, maar krijgt overal z'n eigen invulling. <BR> Wanneer een meisje haar eerste periode heeft wordt ze een paar dagen geïsoleerd van de rest van de samenleving. Vervolgens wacht ze tot haar chisungu ceremonie kan plaatsvinden. Deze ceremonie moet vooraf gaan aan haar huwelijk en vind meestal plaats wanneer het meisje al verloofd is. Haar toekomstig echtgenoot speelt een rol in haar ceremonie of laat hij zich vertegenwoordigen door zijn zus. Ook wanneer ze nog geen huwelijkspartner heeft is het van belang de ceremonie snel na de eerste menstruatie te laten plaatsvinden. De meisjes zijn al vroeg seksueel actief en het is een grote schande als ze zwanger raakt voordat ze de chisungu heeft ondergaan.<BR> De chisungu bestaat uit drie fasen. De eerste is die van afscheiding of verwijdering van de samenleving, vervolgens een periode van afzondering en tot slot haar debuut 'introductie in de grote wereld' (coming-out). Het meisje verblijft voor de gehele duur van de ceremonie in een hut, de 'imbusa', die door haar vader aan haar is gegeven. In deze periode van afzondering wordt het meisje onderwezen in alle facetten van het huwelijksleven en haar taken als volwassen vrouw en moeder. Vroeger duurde deze periode een paar maanden, tegenwoordig een paar weken of zelfs dagen (Bantje 1978: 23). <BR> Op de dag van haar debuut krijgt het Lunda meisje 's ochtends een goede maaltijd, wordt ze gewassen en mooi aangekleed en opgemaakt. Ze draagt een hoofdtooi gemaakt uit kralensnoeren, kralensnoeren kruislings over borst en rug en een speciaal dansschort van stof dat haar verwanten haar hebben gegeven. Om haar benen zijn (dans)ratels gebonden en haar lichaam is met rode oker versierd. Ze wordt verborgen achter een mat het dorp ingeleid en omringd door haar naaste vrouwelijke verwanten (inv.nr. 20014690). Deze vrouwen dragen rouwkleding (onderjurk) omdat ze haar gaan verliezen aan haar echtgenoot. De dorpelingen verwelkomen het meisje terug in hun midden met zang en dans. Het meisje wordt, nog steeds verscholen in de mat, in een kring van dorpelingen geleid. Haar begeleidsters laten de mat zakken en het meisje verschijnt in een houding van schaamte (bumvu) aan haar verwanten. Vervolgens voert ze een vaste serie van dansen uit (inv. nr. 20014691 en -92): één om haar schoonheid en sieraden te tonen, één om haar toekomstige man te begroeten en één om haar cadeaus in ontvangst te nemen. Daarna wordt ze toegezongen met een lied vol advies en volgt een laatste lied om de trommen te laten zwijgen (1978: 23 en 24).<BR> Het meisje neemt daarna plaats op een mat. Haar verwanten komen één voor één langs en geven haar goede raad en wensen terwijl ze geld en sieraden als cadeau in een schaal leggen (inv.nr. 20014688). De geschenken mag het meisje niet allemaal zelf houden, hiermee wordt namelijk de vrouw die de chisungu ceremonie heeft geleid en haar helpers betaald (Richards 1982: 110).

Twee banacisungu dansen tijdens hun chisungu ceremonie

De chisungu ceremonie is een overgangsritueel ('rite de passage') voor meisjes. Ze doorlopen hierin de initiatie van puber naar volwassenheid. De chisungu wordt bij meerdere volkeren in de regio gehouden, zoals de Bemba, Lunda en Kaonde, maar krijgt overal z'n eigen invulling. <BR> Wanneer een meisje haar eerste periode heeft wordt ze een paar dagen geïsoleerd van de rest van de samenleving. Vervolgens wacht ze tot haar chisungu ceremonie kan plaatsvinden. Deze ceremonie moet vooraf gaan aan haar huwelijk en vind meestal plaats wanneer het meisje al verloofd is. Haar toekomstig echtgenoot speelt een rol in haar ceremonie of laat hij zich vertegenwoordigen door zijn zus. Ook wanneer ze nog geen huwelijkspartner heeft is het van belang de ceremonie snel na de eerste menstruatie te laten plaatsvinden. De meisjes zijn al vroeg seksueel actief en het is een grote schande als ze zwanger raakt voordat ze de chisungu heeft ondergaan.<BR> De chisungu bestaat uit drie fasen. De eerste is die van afscheiding of verwijdering van de samenleving, vervolgens een periode van afzondering en tot slot haar debuut 'introductie in de grote wereld' (coming-out). Het meisje verblijft voor de gehele duur van de ceremonie in een hut, de 'imbusa', die door haar vader aan haar is gegeven. In deze periode van afzondering wordt het meisje onderwezen in alle facetten van het huwelijksleven en haar taken als volwassen vrouw en moeder. Vroeger duurde deze periode een paar maanden, tegenwoordig een paar weken of zelfs dagen (Bantje 1978: 23). <BR> Op de dag van haar debuut krijgt het Lunda meisje 's ochtends een goede maaltijd, wordt ze gewassen en mooi aangekleed en opgemaakt. Ze draagt een hoofdtooi gemaakt uit kralensnoeren, kralensnoeren kruislings over borst en rug en een speciaal dansschort van stof dat haar verwanten haar hebben gegeven. Om haar benen zijn (dans)ratels gebonden en haar lichaam is met rode oker versierd. Ze wordt verborgen achter een mat het dorp ingeleid en omringd door haar naaste vrouwelijke verwanten (inv.nr. 20014690). Deze vrouwen dragen rouwkleding (onderjurk) omdat ze haar gaan verliezen aan haar echtgenoot. De dorpelingen verwelkomen het meisje terug in hun midden met zang en dans. Het meisje wordt, nog steeds verscholen in de mat, in een kring van dorpelingen geleid. Haar begeleidsters laten de mat zakken en het meisje verschijnt in een houding van schaamte (bumvu) aan haar verwanten. Vervolgens voert ze een vaste serie van dansen uit (inv. nr. 20014691 en -92): één om haar schoonheid en sieraden te tonen, één om haar toekomstige man te begroeten en één om haar cadeaus in ontvangst te nemen. Daarna wordt ze toegezongen met een lied vol advies en volgt een laatste lied om de trommen te laten zwijgen (1978: 23 en 24).<BR> Het meisje neemt daarna plaats op een mat. Haar verwanten komen één voor één langs en geven haar goede raad en wensen terwijl ze geld en sieraden als cadeau in een schaal leggen (inv.nr. 20014688). De geschenken mag het meisje niet allemaal zelf houden, hiermee wordt namelijk de vrouw die de chisungu ceremonie heeft geleid en haar helpers betaald (Richards 1982: 110).