Achterglasschildering door kunstenaar Khelifa Jelassi met een voorstelling van Abdallah ibn Ja'afar en Lalla Yamina. Deze is gebaseerd op een Tunesisch volksepos rond de held Abdallah ibn Ja'afar dat zich afspeelt ten tijde van de verovering van Tunesië door de Arabische legers in de 7e eeuw na Chr. Dit epos is ondermeer vastgelegd in het werk 'Futuh Ifriqiyya' (De veroveringen van Tunesië) door de historicus al-Waqidi (747-822). De schildering is geinspireerd op een 19e-eeuwse Tunesische achterglasschildering (zie Masmoudi 1972: 2-3).<BR> <BR> Op de schildering is de beroemdste episode uit dit epos afgebeeld, nl. het liefdesverhaal van Abdallah ibn Ja'afar en Lalla Yamina, dochter van de Byzantijnse gouverneur van Tunis. Te zien is hoe Abdallah ibn Ja'afar, zittend op een paard op vlucht is met zijn grote liefde Lalla Yamina. Ze worden omringd door allerlei beproevingen. Zo worden ze achtervolgd door een Byzantijnse cavaleriedivisie, die wordt aangevoerd door de gouverneur zelf (rechts van Yamina afgebeeld). Boven hen is de hemel afgebeeld, de rondjes zijn de sterren. In de hemel zijn talloze roofvogels in gevecht; sommige hebben slangen of menselijke ledematen in hun snavel. Ook onder het liefdespaar spelen zich allerlei gevechten af tussen dieren en mensen en dieren onderling.<BR> <BR> In het schilderij zijn, vooral in tekst, verwijzingen naar de islamitische godsdienst opgenomen. Boven in het kader staan diverse islamitische formules geschreven; 'in de naam van God, wat God wil [geschiedt], op God vertrouwen wij, er is geen macht of kracht behalve bij God.' Volgens Masmoudi is de boodschap van het schilderij de overwinning van de islam (gepersonificeerd in de islamitische held Abdallah) op de vijanden van God (de Byzantijnse legers). Deze overwinning is te danken aan de wil van God, zoals de tekst op de schilderij aangeeft. In het dierenrijk speelt zich een vergelijkbare strijd tussen goed en kwaad af (Masmoudi 1972: 46-48). Masmoudi legt tevens een verband tussen de populariteit van deze voorstelling eind 19e eeuw en het begin van het Franse protectoraat van Tunesië.<BR> <BR> De traditie van het achterglasschilderen heeft het Midden-Oosten en Noord-Afrika bereikt tijdens de Ottomaanse overheersing (ong. 1326-1923). Binnen het Ottomaanse Rijk waren migratiestromen vanuit de Balkan (Albanië, Bulgarije en Circassië) een regelmatig voorkomend verschijnsel. Deze Balkan-emigranten hebben het achterglasschilderen in het Midden-Oosten en Noord-Afrika geïntroduceerd. Vandaar uit verspreidde het achterglasschilderen zich, onder andere, uit naar de West-Afrikaanse landen.<BR> <BR> In Noord-Afrika zijn achterglasschilderingen te vinden in Tunesië, met name in het gebied tussen Bizerte en Sfax. De eerste achterglasschilderingen in Tunesië dateren uit het begin van de 19e eeuw en zijn mogelijk geïnspireerd op de Italiaanse traditie van achterglasschilderen. <BR> <BR> Achterglasschilderingen behoren tot de volkskunst in het Midden-Oosten en Noord-Afrika. De meeste achterglasschilderingen dienden als muurversiering in huizen, winkels en koffiehuizen in de steden en ook op het platteland. Masmoudi (1972) plaatst de rol van de achterglasschilderingen in het culturele en religieuze leven in Tunesië op één lijn met de tradities van orale literatuur. De verhalenvertellers en dichters die hun kunsten op openbare plekken vertoonden vervulden dezelfde rol als de achterglasschilderaars. Allen vertaalden de populaire religieuze verhalen en symbolen naar een artistieke vorm en droegen op die manier bij aan de formatie en overdracht van het populair-religieuze en politieke discours. De thematiek van glasschilderingen komt in de diverse landen in het Midden-Oosten en Noord-Afrika overeen; religieuze voorstellingen, kalligrafiën en volksverhalen.<BR> <BR> Vervaardiging<BR> Achterglasschilderingen worden gewoonlijk gemaakt op glas van 2-3 mm dik. Het glas wordt soms geprepareerd zodat de verf op het gladde glas blijft zitten. In Arabische landen gebruikt men hiervoor gewoonlijk lijm. Men maakt achterglasschilderingen met poederverf, waterverf, gouache olie en tegenwoordig ook met acrylverf. Eerst worden de contouren van de afbeelding en tekst met zwarte verf of inkt op de glasplaat geschilderd. Daarna wordt de schildering met diverse kleuren verf ingekleurd. Retouchering of wijziging van de geschilderde afbeelding is achteraf niet mogelijk. Het signeren van de schildering gebeurt in spiegelbeeld. De schildering is ingelijst in een goudkleurige houten lijst.