Bridge across the river

Ingekleurde foto van een hangbrug over de rivier bij Batoetoelis, gemaakt door G.F.J. Bley. Bley (1855-1944) werd geboren in Jever (Duitsland). Hij kreeg zijn opleiding op de technische hogeschool Mittweida. In 1878 arriveerde hij op Java, waar hij zijn loopbaan begon als machinist in een suikerfabriek. Na enkele omzwervingen werd hij in 1890 administrateur van de onderneming Selokaton, destijds geheel beplant met Arabica-koffie. Op initiatief van Bley werd dit Robusta-koffie, kina, kapok, cacao en vooral thee. Na terugkeer van Europees verlof (1900) liet hij er ook een theefabriek verrijzen en bekleedde hij verscheidene jaren het voorzitterschap van de Planters Vereeniging Semarang-Kedoe. Al tijdens zijn actieve plantersleven zag hij het belang in van reclame. Hij zette zich namens de plantersvereniging in voor het vezelcongres in Soerabaja (1911) en zorgde voor een succesvolle inzending van produkten en monsters op de Koloniale Tentoonstelling in Semarang (1914). Later zou hij, bij de voorbereiding van het Theecongres op de Jaarbeurs in Bandoeng (1924), foto's vervaardigen voor de stands van de Soekaboemische Landbouw Vereeniging en het Theeproefstation (Buitenzorg).<BR> <BR> Na zijn pensionering in 1916 wijdde hij zich aan de fotografie en studie van vezelgewassen, met name kapok. Omstreeks 1918 vestigde hij zich in Buitenzorg. Daar kreeg hij in het Treub-laboratorium een eigen lokaal tot zijn beschikking, waarin hij zijn fotografische liefhebberij verder kon uitbouwen. G.F.J. Bley, die steevast achter zijn naam Amateur Fotograaf zette, was een verdienstelijk amateurfotograaf met artistieke aspiraties en een romantische blik op Indië. Van grote waarde is dat hij bij de nabewerking van foto's gebruik maakte van kleur. Kleur is immers schaars in de vooroorlogse collectie van het Tropenmuseum, al is een kanttekening daarbij op zijn plaats. Foto's zijn van oudsher niet louter zwart, grijs en wit. Zo zijn albuminedrukken standaard rood- of geelbruin of na goudtoning sepia tot paarsbruin. Maar Bley ging nog een paar stappen verder. Hij maakte gebruik van kleurbaden waarin ontwikkelgelatinezilverdrukken werden omgekleurd, waardoor zijn foto's van de Wijnkoops-baai vaak blauw zijn en panoramafoto's van berglandschappen groen. Weer andere foto's (zoals deze) werden zorgvuldig ingekleurd met waterverf, waarbij penseel en schilderskwast werden gehanteerd. Vaak gebeurde dit door zijn leerling Soekardi. Een aantal van de door hem aan het Tropenmuseum geschonken fotoalbums bevatten naast foto's kleine schilderijen, die bij nadere beschouwing beschilderde fotoafdrukken blijken. Soms is daarbij nog een deel van de foto te zien. De spreekwoordelijke tropenjaren lijken in al die jaren geen vat op hem te hebben gekregen, Bley stierf op hoge leeftijd in 1944 in Buitenzorg.<BR> <BR> Rob Jongmans

Bridge across the river

Ingekleurde foto van een hangbrug over de rivier bij Batoetoelis, gemaakt door G.F.J. Bley. Bley (1855-1944) werd geboren in Jever (Duitsland). Hij kreeg zijn opleiding op de technische hogeschool Mittweida. In 1878 arriveerde hij op Java, waar hij zijn loopbaan begon als machinist in een suikerfabriek. Na enkele omzwervingen werd hij in 1890 administrateur van de onderneming Selokaton, destijds geheel beplant met Arabica-koffie. Op initiatief van Bley werd dit Robusta-koffie, kina, kapok, cacao en vooral thee. Na terugkeer van Europees verlof (1900) liet hij er ook een theefabriek verrijzen en bekleedde hij verscheidene jaren het voorzitterschap van de Planters Vereeniging Semarang-Kedoe. Al tijdens zijn actieve plantersleven zag hij het belang in van reclame. Hij zette zich namens de plantersvereniging in voor het vezelcongres in Soerabaja (1911) en zorgde voor een succesvolle inzending van produkten en monsters op de Koloniale Tentoonstelling in Semarang (1914). Later zou hij, bij de voorbereiding van het Theecongres op de Jaarbeurs in Bandoeng (1924), foto's vervaardigen voor de stands van de Soekaboemische Landbouw Vereeniging en het Theeproefstation (Buitenzorg).<BR> <BR> Na zijn pensionering in 1916 wijdde hij zich aan de fotografie en studie van vezelgewassen, met name kapok. Omstreeks 1918 vestigde hij zich in Buitenzorg. Daar kreeg hij in het Treub-laboratorium een eigen lokaal tot zijn beschikking, waarin hij zijn fotografische liefhebberij verder kon uitbouwen. G.F.J. Bley, die steevast achter zijn naam Amateur Fotograaf zette, was een verdienstelijk amateurfotograaf met artistieke aspiraties en een romantische blik op Indië. Van grote waarde is dat hij bij de nabewerking van foto's gebruik maakte van kleur. Kleur is immers schaars in de vooroorlogse collectie van het Tropenmuseum, al is een kanttekening daarbij op zijn plaats. Foto's zijn van oudsher niet louter zwart, grijs en wit. Zo zijn albuminedrukken standaard rood- of geelbruin of na goudtoning sepia tot paarsbruin. Maar Bley ging nog een paar stappen verder. Hij maakte gebruik van kleurbaden waarin ontwikkelgelatinezilverdrukken werden omgekleurd, waardoor zijn foto's van de Wijnkoops-baai vaak blauw zijn en panoramafoto's van berglandschappen groen. Weer andere foto's (zoals deze) werden zorgvuldig ingekleurd met waterverf, waarbij penseel en schilderskwast werden gehanteerd. Vaak gebeurde dit door zijn leerling Soekardi. Een aantal van de door hem aan het Tropenmuseum geschonken fotoalbums bevatten naast foto's kleine schilderijen, die bij nadere beschouwing beschilderde fotoafdrukken blijken. Soms is daarbij nog een deel van de foto te zien. De spreekwoordelijke tropenjaren lijken in al die jaren geen vat op hem te hebben gekregen, Bley stierf op hoge leeftijd in 1944 in Buitenzorg.<BR> <BR> Rob Jongmans