Houten raamwerk

Dit houten raamwerk (grille) is een ventilatieraam ofwel jali. Jali’s zorgden ervoor dat er lucht kon circuleren, zonlicht geweerd werd en dat privacy gegarandeerd was, in het bijzonder voor vrouwen die door het raamwerk naar buiten konden kijken zonder zelf gezien te kunnen worden. Dergelijke ramen werden veel gebruikt in de architectuur van het Indiaas subcontinent tijdens de Mughal-periode. Het meest bekend zijn de jali’s van roze zandsteen die te vinden zijn in Mughal-gebouwen uit de 16e en 17e eeuw.<BR> <BR> Jali’s laten doorgaans een versiering zien die bestaat uit abstracte geometrische patronen. Ook dit raamwerk is versierd met geometrische patronen, verdeeld over drie segmenten. Het middelste segment heeft een patroon op basis van een raster van zeshoeken (hexagonen). Als je de middens van de zeshoeken met elkaar verbindt, ontstaat er een raster van driehoeken. Hierin herhalen de driehoeken zich via spiegel- en rotatiesymmetrie. De patronen van de binnenste en buitenste segmenten zijn identiek aan elkaar, maar verschillend van het middenpatroon. Dit patroon is eveneens gebaseerd op zeshoeken en driehoeken. De drie segmenten worden omlijst door rijen opengewerkte achtpuntige sterren. Het geheel wordt samengehouden door een onversierde omlijsting.<BR> <BR> Het raamwerk is vermoedelijk afkomstig uit de regio Baltistan, waar houten jali’s veel voorkomen als ventilatieramen, bovenin moskeeën, maar ook gewoon als raamvulling (info Ben Meulenbeld 1996). Dergelijke opengewerkte schermen werden ook gebruikt als hekwerk bij balustrades en rond heiligengraven (Dani 1989: 54). Een mogelijke verklaring voor het veelvuldig voorkomen van dit type jali in Baltistan is dat daar weinig ‘groot’ hout voorhanden is. Uit kleine stukken hout is een dergelijk opengewerkt venster uitstekend samen te stellen. De geometrische decoratie zou weer beïnvloed kunnen zijn door de Mughal-architectuur.<BR> <BR> Vervaardiging<BR> Het raamwerk is handwerk. De decoratieve delen met geometrische patronen zijn opgebouwd uit kleine stukjes hout die in en over elkaar geschoven zijn en middels inkervingen stevig op hun plaats komen te zitten. Deze techniek heet pinjra-kari. Het geheel komt dus hoofdzakelijk door de samenstellende delen tot stevigheid. De omlijsting en twee dwarsverbindingen zorgen voor verdere stabiliteit van het raam. Daarnaast zijn er spijkers in geslagen. De achtpuntige sterren zijn uitgesneden.

Houten raamwerk

Dit houten raamwerk (grille) is een ventilatieraam ofwel jali. Jali’s zorgden ervoor dat er lucht kon circuleren, zonlicht geweerd werd en dat privacy gegarandeerd was, in het bijzonder voor vrouwen die door het raamwerk naar buiten konden kijken zonder zelf gezien te kunnen worden. Dergelijke ramen werden veel gebruikt in de architectuur van het Indiaas subcontinent tijdens de Mughal-periode. Het meest bekend zijn de jali’s van roze zandsteen die te vinden zijn in Mughal-gebouwen uit de 16e en 17e eeuw.<BR> <BR> Jali’s laten doorgaans een versiering zien die bestaat uit abstracte geometrische patronen. Ook dit raamwerk is versierd met geometrische patronen, verdeeld over drie segmenten. Het middelste segment heeft een patroon op basis van een raster van zeshoeken (hexagonen). Als je de middens van de zeshoeken met elkaar verbindt, ontstaat er een raster van driehoeken. Hierin herhalen de driehoeken zich via spiegel- en rotatiesymmetrie. De patronen van de binnenste en buitenste segmenten zijn identiek aan elkaar, maar verschillend van het middenpatroon. Dit patroon is eveneens gebaseerd op zeshoeken en driehoeken. De drie segmenten worden omlijst door rijen opengewerkte achtpuntige sterren. Het geheel wordt samengehouden door een onversierde omlijsting.<BR> <BR> Het raamwerk is vermoedelijk afkomstig uit de regio Baltistan, waar houten jali’s veel voorkomen als ventilatieramen, bovenin moskeeën, maar ook gewoon als raamvulling (info Ben Meulenbeld 1996). Dergelijke opengewerkte schermen werden ook gebruikt als hekwerk bij balustrades en rond heiligengraven (Dani 1989: 54). Een mogelijke verklaring voor het veelvuldig voorkomen van dit type jali in Baltistan is dat daar weinig ‘groot’ hout voorhanden is. Uit kleine stukken hout is een dergelijk opengewerkt venster uitstekend samen te stellen. De geometrische decoratie zou weer beïnvloed kunnen zijn door de Mughal-architectuur.<BR> <BR> Vervaardiging<BR> Het raamwerk is handwerk. De decoratieve delen met geometrische patronen zijn opgebouwd uit kleine stukjes hout die in en over elkaar geschoven zijn en middels inkervingen stevig op hun plaats komen te zitten. Deze techniek heet pinjra-kari. Het geheel komt dus hoofdzakelijk door de samenstellende delen tot stevigheid. De omlijsting en twee dwarsverbindingen zorgen voor verdere stabiliteit van het raam. Daarnaast zijn er spijkers in geslagen. De achtpuntige sterren zijn uitgesneden.