Aardewerken schenkkan in de vorm van een ram met metaallusterbeschildering

Schenkkan van aardewerk in de vorm van een ram op een rechthoekig voetstuk. Op de rug van de ram is een cilindrische tuit, die door een platte band is verbonden met de kop. De horens zijn rondgebogen, er is een gat in de snuit. De kan is bedekt met witte glazuur en metaalluster. Beschildering van aardewerk met metaalluster kwam in Iran veel voor tot de 14e eeuw. Datering van dit object is 13e eeuw.<BR> <BR> De schenkkan is een zg. aquamanile en werd gebruikt om water in te doen. Aquamaniles werden gemaakt in de diverse diervormen, bijv. een kat, ram, leeuw of os. De schenkkan is waarschijnlijk vervaardigd in Kashan, maar opgegraven in de stad Gurgan in noordoost Iran. Het voorwerp toont vele overeenkomsten met andere voorwerpen die tijdens opgravingen gedurende de jaren 1943-44 in de ruïnes van Gurgan werden aangetroffen. <BR> <BR> De lustertechniek is een dure en technisch geavanceerde techniek. Het doel is om de kleur en glans van edelmetaal als goud en brons op keramiek na te bootsen. De techniek werd vermoedelijk in de achtste eeuw eerst op glaswerk toegepast in Syrië en Egypte waarna pottenbakkers in negende-eeuws Irak hem met goed resultaat op aardewerk gingen toepassen. Daarna volgden pottenbakkers in landen als Egypte, Syrië, Iran en later ook Spanje. Waarschijnlijk werd de kennis van de techniek overgedragen door reizende vaklui: het is onwaarschijnlijk dat deze op verschillende plekken is uitgevonden. In de landen waar de techniek bekend was werd deze vanwege de complexiteit van het procédé meestal slechts toegepast in een beperkt aantal plaatsen.<BR> <BR> Lusterdecoratie werd pas aangebracht nadat het voorwerp inclusief glazuurlaag voor de eerste maal was gebakken. De glazuurlaag werd daarna beschilderd met een mengsel van metaaloxiden (waarin goud, zilver of koperbestanddelen zaten), sulfaat en andere ingrediënten. Daarna werd het vaatwerk opnieuw gebakken maar dan in een oven met zuurstofarme toevoer. Hoewel luster in eerste instantie monochroom werd aangebracht, slaagden pottenbakkers er later in polychrome paletten op het aardewerk aan te brengen.<BR> <BR> Vervaardiging<BR> Geglazuurd aardewerk met lusterbeschildering. Luster wordt gemaakt door te schilderen op het reeds geglazuurde oppervlak. Hierbij wordt een kleurstof gebruikt die bestaat uit ondermeer metaalachtige zouten (bijv. koper of zilver). Wanneer deze in een oven op lage temperatuur wordt gebracht ontstaat er een dunne film van metaal op het glazuur. Als de film dun genoeg is om licht door te laten, geeft de luster een weerkaatsing met de kleuren van de regenboog. Door de hoeveelheid zilver of koper te variëren en door een minimale hoeveelheid gekleurde oxyde toe te voegen waren de pottenbakkers in staat verschillende kleuren weerkaatsingen te verkrijgen: rood, geel, koper, brons, robijnrood en parelmoer. De luster op dit voorwerp is goudbronsachtig. Daarnaast is het voorwerp versierd met, nauwelijks waarneembare, details in reliëf.

Aardewerken schenkkan in de vorm van een ram met metaallusterbeschildering

Schenkkan van aardewerk in de vorm van een ram op een rechthoekig voetstuk. Op de rug van de ram is een cilindrische tuit, die door een platte band is verbonden met de kop. De horens zijn rondgebogen, er is een gat in de snuit. De kan is bedekt met witte glazuur en metaalluster. Beschildering van aardewerk met metaalluster kwam in Iran veel voor tot de 14e eeuw. Datering van dit object is 13e eeuw.<BR> <BR> De schenkkan is een zg. aquamanile en werd gebruikt om water in te doen. Aquamaniles werden gemaakt in de diverse diervormen, bijv. een kat, ram, leeuw of os. De schenkkan is waarschijnlijk vervaardigd in Kashan, maar opgegraven in de stad Gurgan in noordoost Iran. Het voorwerp toont vele overeenkomsten met andere voorwerpen die tijdens opgravingen gedurende de jaren 1943-44 in de ruïnes van Gurgan werden aangetroffen. <BR> <BR> De lustertechniek is een dure en technisch geavanceerde techniek. Het doel is om de kleur en glans van edelmetaal als goud en brons op keramiek na te bootsen. De techniek werd vermoedelijk in de achtste eeuw eerst op glaswerk toegepast in Syrië en Egypte waarna pottenbakkers in negende-eeuws Irak hem met goed resultaat op aardewerk gingen toepassen. Daarna volgden pottenbakkers in landen als Egypte, Syrië, Iran en later ook Spanje. Waarschijnlijk werd de kennis van de techniek overgedragen door reizende vaklui: het is onwaarschijnlijk dat deze op verschillende plekken is uitgevonden. In de landen waar de techniek bekend was werd deze vanwege de complexiteit van het procédé meestal slechts toegepast in een beperkt aantal plaatsen.<BR> <BR> Lusterdecoratie werd pas aangebracht nadat het voorwerp inclusief glazuurlaag voor de eerste maal was gebakken. De glazuurlaag werd daarna beschilderd met een mengsel van metaaloxiden (waarin goud, zilver of koperbestanddelen zaten), sulfaat en andere ingrediënten. Daarna werd het vaatwerk opnieuw gebakken maar dan in een oven met zuurstofarme toevoer. Hoewel luster in eerste instantie monochroom werd aangebracht, slaagden pottenbakkers er later in polychrome paletten op het aardewerk aan te brengen.<BR> <BR> Vervaardiging<BR> Geglazuurd aardewerk met lusterbeschildering. Luster wordt gemaakt door te schilderen op het reeds geglazuurde oppervlak. Hierbij wordt een kleurstof gebruikt die bestaat uit ondermeer metaalachtige zouten (bijv. koper of zilver). Wanneer deze in een oven op lage temperatuur wordt gebracht ontstaat er een dunne film van metaal op het glazuur. Als de film dun genoeg is om licht door te laten, geeft de luster een weerkaatsing met de kleuren van de regenboog. Door de hoeveelheid zilver of koper te variëren en door een minimale hoeveelheid gekleurde oxyde toe te voegen waren de pottenbakkers in staat verschillende kleuren weerkaatsingen te verkrijgen: rood, geel, koper, brons, robijnrood en parelmoer. De luster op dit voorwerp is goudbronsachtig. Daarnaast is het voorwerp versierd met, nauwelijks waarneembare, details in reliëf.