Station Unuma: Yoemon en zijn vrouw Kasane (prentnummer 53) van de serie 'de negenenzestig stations van de Kisokaido (木曾街道六十九次之内 Kisokaidô rokujûkyu tsugi no uchi)'.<BR> <BR> Yoemon doodt in een vlaag van waanzin met een sikkel zijn vrouw Kasane, omdat ze misvormd en lelijk is geraakt door een banvloek in haar familie. Als een rode wolk verlaat haar ziel het lichaam om als een spook rond te waren. Deze geest zal de familie teisteren totdat het aan een boeddhistische monnik zal lukken om haar ziel door gebeden tot rust te brengen. Hoe het zover kwam, daar bestaan verschillende versies over. Deze oorspronkelijk lokale legende werd omgevormd voor een aantal poppen- of kabuki-stukken en een roman. Om de titelcartouche zien we een sikkel en rijstschovens, een aanduiding van Yoemons beroep als boer en van het jaargetijde waarin het verhaal speelt: de tijd van de rijstoogst. Plaats van het gebeuren is bij een brug over de rivier Kima. (Thompson 2009, 122, informatie Charlotte van Rappard-Boon & Keiko van Bremen-Ito; www.kuniyoshiproject.org, zie weblink WWW000333).<BR> <BR> Kisokaidô was de naam van een van de twee wegen tussen Edo, het huidige Tokio, en de keizerstad Kyoto. De Kisokaidô verliep door het bergachtige binnenland; de weg langs de kust heette Tôkaidô. De Kisokaidô was langer dan de Tôkaidô en beschikte over 69 officiële stations of pleisterplaatsen. <BR> <BR> Elk prent van de serie bestaat uit drie onderdelen: het centrale beelddeel, een cartouche met een landschapsvoorstelling en een paneel met de naam van de serie en de station. Het hoofddeel toont een voorstelling van een verhaal dat op een geestige manier geassocieerd is met een van die 69 pleisterplaatsen. Slechts weinige van die verhalen spelen zich af op de desbetreffende plaats. Veel vaker loopt de associatie via een woordspeling met de naam van het station. Vaak komt de naam op een of andere manier in het verhaal voor of de letterlijke betekenis van de naam kan worden geassocieerd met het verhaal (Thompson 2009, 11-12).<BR> <BR> Deze humoristische associaties waren een manier om met de steeds strenger wordende censuur om te gaan. De serie werd in het jaar 1852 vervaardigd. Dit viel in een tijd dat de overheid de hang op luxe en vertier van stadsbevolking in wilde perken. De populaire prenten van kabuki-acteurs werden verboden, net zoals prenten van mooie vrouwen. Zoals alle ukiyo-e -de prenten van het ‘vlietende leven’- waren ze te sterk geassocieerd met de wereld van bordelen en theaters in de grote steden. Prenten van historische helden en heldinnen pasten volgens de overheid meer in precaire situatie van het shogunaat van de tweede helft van de 19de eeuw. De druk op Japan om havens open te stellen voor het buitenland werd steeds grote en grimmiger en in 1853 verscheen de Amerikaanse commodore Perry met zijn vloot en dwong de opening van Japans grenzen af. Om de censuur te omgaan hebben alle afgebeelde helden en heldinnen karakteristieken van bekende acteurs. Omdat hun namen en persoonlijk wapen er niet opstonden, konden de artiesten volhouden dat het puur om de historische helden ging. (Informatie Charlotte van Rappard-Boon & Keiko van Bremen-Ito; Takahashi 1972, 171-172).<BR> <BR> <BR> Vervaardiging<BR> De Japanse kleurenhoutsneden werden toentertijd niet als kunst beschouwd, maar eerder als een massaproduct. Bij de productie van een prent waren meer dan een partij betrokken. In het creatieve werkproces waren de kunstenaar, de houtsnijder en de drukker betrokken. Voor het administratieve proces waren de uitgever als opdrachtgever, de diverse ambtenaren voor de censuur en de distributeurs voor de verspreiding van de prenten in de winkels in de stad verantwoordelijk. <BR> <BR> De meeste prenten werden in een onbekend hoge oplage zijn gedrukt. Het is moeilijk om cijfers te noemen, de prenten van deze serie hebbben zeker een oplage van meerdere duizend (Thompson 2009, 6). Zolang de originele drukblok bestond, konden er prenten van worden gemaakt, die weliswaar afnamen in de kwaliteit, want de blokken raakten versleten.