Gnou

Het masker heeft de vorm van een krokodil in vertikale stand, kop naar beneden gericht, poten langs het lichaam gestrekt. De kop heeft grote uitpuilende ogen, de bek is rechthoekig en bestaat uit een geopende onder en bovenkaak.<BR> Op de rug van de krokodil ziet men een hagedis, in dezelfde houding maar met een kortere bek. Aan de achterzijde van de kop van de krokodil steekt een iets smallere (inspringende) rand uit. Het masker is aan de achterzijde plat, aan de voorzijde bol (rond).<BR> De krokodil is aan de bovenzijde geheel overdekt met kleine vierkantjes, in reliëf. De ogen bestaan uit enkele ingekerfde concentrische cirkels. Op de bek en in een rand rond de kop zijn kleine driehoekjes uitgesneden. In de staart zijn, middenop, kleine horizontale inkervingen gemaakt. Op de hagedis zijn in de lengterichting inkervingen gemaakt. Het masker wordt gebruikt als dansmasker. <BR> <BR> Bij de Gurunsi worden maskers gezien als de belichaming van een geest van het bos. Ze komen te voorschijn eens in de drie jaar voor een drie dagen durend feest. Skougstad schrijft hierover: "Among the Nuna (=Gurunsi, zie opmerking 1) masks are considered to be the manifestation of a bush-spirit which, if properly received and honored, can intercede with divinities on behalf of the villagers for good crops, good health and general prosperity. They appear in the village once every three years for a three-day festival, an event attended by numerous spectators from neighboring villages. The festival opens with a series of altar sacrifices to the ancestors of various lineages or to other forces considered influential intermediaries between the realms of human life and divine power. During the next few days the masks, accompanied by drums and flutes, are danced individually before the critical but appreciative eyes of the assembled audience.... At the end of the three-day period, after a closing ceremony, the masks disappear for another three years, although they may make appearances in more limited numbers at funeral celebrations during the three-year interval for older members of the lineages involved" (1978: 23)<BR> <BR> <BR> <BR> Vervaardiging<BR> Het masker wordt gesneden uit een massief stuk hout, van een boom die speciaal voor dit doel gekozen wordt (meestal is er sprake van een heilige boomsoort; Le Moal 1980: 212). Het snijden wordt beschouwd als een gevaarlijke operatie en vraagt om gebeden en offers van de smeden die ermee bezig zijn.<BR> Na de eerste (ruwe) bewerking van het hout (deze eerste bewerking vindt plaats in het bos) wordt het ontwerp meegenomen naar de "wasa" (werkplaats) van de smid. Daar kan hij op zijn gemak werken. Het nieuwe masker moet zoveel mogelijk op oudere exemplaren lijken. Daarom werkt de smid aan de hand van oudere maskers: hij snijdt precies volgens de vormen en afmetingen van zijn modellen.<BR> Als het geheel bijna klaar is, laat de smid één onderdeel onafgemaakt: de ogen. Deze worden gesneden tijdens een ritueel dat zich afspeelt in het bos: op het moment dat het vuur het hout doorboort begint het "leven" van het masker: het masker is dan niet meer dood en blind materiaal. Echter, de afmetingen van de ogen moeten absoluut identiek zijn aan die van het oorspronkelijke exemplaar. Deze afmetingen worden steeds overgebracht door het nieuwe masker zo nauwkeurig mogelijk te snijden.<BR> <BR> Het ritueel waarbij de ogen gemaakt worden gaat als volgt: eerst noteert de smid op een ijzeren staf de afmetingen van de ogen van het oorspronkelijke masker. Het boren van de ogen (men begint altijd met het linker oog) is een moeilijke handeling, die gepaard gaat met veel spanning. Het komt vrij vaak voor dat het masker barst en wordt daardoor onbruikbaar. Als iets dergelijks gebeurt wordt dit als een (waarschuwings-) teken van God gezien. Er worden dan bezwerende handelingen verricht.<BR> <BR> Het maken van een masker werd filmisch vastgelegd in "Le grand masque Molo" (Le Moal, 1980). <BR>

Gnou

Het masker heeft de vorm van een krokodil in vertikale stand, kop naar beneden gericht, poten langs het lichaam gestrekt. De kop heeft grote uitpuilende ogen, de bek is rechthoekig en bestaat uit een geopende onder en bovenkaak.<BR> Op de rug van de krokodil ziet men een hagedis, in dezelfde houding maar met een kortere bek. Aan de achterzijde van de kop van de krokodil steekt een iets smallere (inspringende) rand uit. Het masker is aan de achterzijde plat, aan de voorzijde bol (rond).<BR> De krokodil is aan de bovenzijde geheel overdekt met kleine vierkantjes, in reliëf. De ogen bestaan uit enkele ingekerfde concentrische cirkels. Op de bek en in een rand rond de kop zijn kleine driehoekjes uitgesneden. In de staart zijn, middenop, kleine horizontale inkervingen gemaakt. Op de hagedis zijn in de lengterichting inkervingen gemaakt. Het masker wordt gebruikt als dansmasker. <BR> <BR> Bij de Gurunsi worden maskers gezien als de belichaming van een geest van het bos. Ze komen te voorschijn eens in de drie jaar voor een drie dagen durend feest. Skougstad schrijft hierover: "Among the Nuna (=Gurunsi, zie opmerking 1) masks are considered to be the manifestation of a bush-spirit which, if properly received and honored, can intercede with divinities on behalf of the villagers for good crops, good health and general prosperity. They appear in the village once every three years for a three-day festival, an event attended by numerous spectators from neighboring villages. The festival opens with a series of altar sacrifices to the ancestors of various lineages or to other forces considered influential intermediaries between the realms of human life and divine power. During the next few days the masks, accompanied by drums and flutes, are danced individually before the critical but appreciative eyes of the assembled audience.... At the end of the three-day period, after a closing ceremony, the masks disappear for another three years, although they may make appearances in more limited numbers at funeral celebrations during the three-year interval for older members of the lineages involved" (1978: 23)<BR> <BR> <BR> <BR> Vervaardiging<BR> Het masker wordt gesneden uit een massief stuk hout, van een boom die speciaal voor dit doel gekozen wordt (meestal is er sprake van een heilige boomsoort; Le Moal 1980: 212). Het snijden wordt beschouwd als een gevaarlijke operatie en vraagt om gebeden en offers van de smeden die ermee bezig zijn.<BR> Na de eerste (ruwe) bewerking van het hout (deze eerste bewerking vindt plaats in het bos) wordt het ontwerp meegenomen naar de "wasa" (werkplaats) van de smid. Daar kan hij op zijn gemak werken. Het nieuwe masker moet zoveel mogelijk op oudere exemplaren lijken. Daarom werkt de smid aan de hand van oudere maskers: hij snijdt precies volgens de vormen en afmetingen van zijn modellen.<BR> Als het geheel bijna klaar is, laat de smid één onderdeel onafgemaakt: de ogen. Deze worden gesneden tijdens een ritueel dat zich afspeelt in het bos: op het moment dat het vuur het hout doorboort begint het "leven" van het masker: het masker is dan niet meer dood en blind materiaal. Echter, de afmetingen van de ogen moeten absoluut identiek zijn aan die van het oorspronkelijke exemplaar. Deze afmetingen worden steeds overgebracht door het nieuwe masker zo nauwkeurig mogelijk te snijden.<BR> <BR> Het ritueel waarbij de ogen gemaakt worden gaat als volgt: eerst noteert de smid op een ijzeren staf de afmetingen van de ogen van het oorspronkelijke masker. Het boren van de ogen (men begint altijd met het linker oog) is een moeilijke handeling, die gepaard gaat met veel spanning. Het komt vrij vaak voor dat het masker barst en wordt daardoor onbruikbaar. Als iets dergelijks gebeurt wordt dit als een (waarschuwings-) teken van God gezien. Er worden dan bezwerende handelingen verricht.<BR> <BR> Het maken van een masker werd filmisch vastgelegd in "Le grand masque Molo" (Le Moal, 1980). <BR>