Deze foto is het eerste deel van een uit twee delen bestaande panoramafoto (60011321-60011322).<BR> Sabang was vaak de eerste aanlegplaats in Indonesië van de uit Holland afkomstige schepen die aankwamen met de Stoomvaart Maatschappij Nederland, die een 14-daagse maildienst onderhield tussen Amsterdam en Sabang. In 1893 was er een koloniale post opgezet en in 1895 kreeg het een kolenstation. Daarmee ontwikkelde de haven van Sabang zich tot een van de belangrijkste havens van Nederlands-Indië.<BR> Op 10 februari 1904 brak in Azië een oorlog uit tussen Rusland en Japan. Nederland verklaarde zich traditiegetrouw neutraal, maar dreigde toch in het conflict betrokken te raken. De tsaar besloot namelijk zijn Oostzeevloot via de Noordzee en de Middellandse Zee naar het Verre Oosten te sturen om de Japanners af te straffen. Het was een verre reis die nogal wat voorbereidingen vergde; de Russische vloot moest onderweg steenkool bunkeren. Een voor de hand liggend bunkergebied was Nederlands-Indië. Onder bepaalde voorwaarden wilde de Nederlandse regering de vloot toestemming geven brandstof in te nemen in de overslaghaven Sabang, bij een maatschappij waarmee de Russische regering een jaarcontract had. Op grond van internationaal aanvaarde opvattingen zou dat de Nederlandse neutraliteit niet in gevaar brengen. De Japanse regering was echter een andere mening toegedaan. <BR> Zij liet Den Haag weten dat een onbeperkte levering van steenkool aan de Russen Nederlands-Indië tot een vijandelijke basis zou maken. Met die mededeling zaten de Nederlandse regering en de Gouverneur Generaal van Nederlands-Indië, J.B. van Heutsz, in een moeilijk parket. Als Tokio het toelaten van de Russische oorlogsbodems in <BR> de territoriale wateren van Nederlands-Indië zou opvatten als een oorlogsdaad, zou Nederland betrokken kunnen raken in de Russisch-Japanse oorlog. Die mogelijkheid leek toe te nemen toen Japan twee kruisers richting Nederlands-Indië dirigeerde.<BR> Toen dit nieuws bekend raakte, werd de Nederlandse vloot in Nederlands-Indië in de hoogste staat van paraatheid gebracht; de regering leek bereid de neutraliteit gewapenderhand te verdedigen. Op Eerste Kerstdag 1904 kwamen de Japanse schepen aan op de rede van Tandjong Priok. Tot ieders opluchting vertrokken ze de volgende dag echter weer naar hun thuisbasis. <BR> Volgens de geschiedschrijving bunkerde de Russische vloot uiteindelijk in de Franse koloniën en passeerde eind april/begin mei de Indische zeestraten zonder dat ze door Nederlandse patrouillevaartuigen was opgemerkt. Dit panorama toont echter aan dat er eind 1903 wel degelijk schepen, varend onder de Russische marinevlag, hebben gebunkerd in de haven van Sabang. <BR> bron: Over de ontwikkeling van Sabang als zeehaven en kolenstation , L.L.F. de Greve <BR> In: Jaarboek van de Mijnbouwkundige vereeniging te Delft. - (1915/16) : p. 117-128 <BR>