nkisi nkondi

Dit krachtbeeld, nkisi, is afkomstig uit het gebied van de Chiloango rivier in het Neder-Kongo gebied. Verspreid over een groot gedeelte van de borst, een deel van de buik en de bovenarmen zijn spijkers, lemmeten van messen en driehoekige stukken ijzer aangebracht. Daarnaast zijn er op het stuk nog twee belangrijke toevoegingen geplaatst, bestaande uit een harsachtige substantie gevuld met krachtstof. De eerste bevindt zich rond de onderkaak in de vorm van een soort ringbaard en de tweede op de buik als een cilindervormige uitstulping, waarop een schelp is aangebracht. <BR> <BR> Zonder krachtstof, bilongo, is een nkisi een dood beeld. Door het aanbrengen van de bilongo door de ritueel specialist, de nganga, krijgt het beeld een gepersonifieerde kracht afkomstig uit de onzichtbare wereld van de doden. De geest die ertoe overgehaald is om in een afgesloten ruimte te verblijven, blijkt nu door mensen gemanipuleerd te kunnen worden. De magische substanties worden in bijna alle gevallen geplaatst op de buik, omdat de buik 'leven' betekent. Ze kunnen echter ook in holtes of uitstulpingen op het hoofd geplaatst worden, zoals de ringbaard. Het hoofd wordt gezien als de plaats waar communicatie met de geesten plaatsvindt. <BR> <BR> Dit type nkisi wordt vooral gebruikt voor het bindend maken van eden en verbonden. Ze worden aangeroepen om vredesverdragen tussen vijandelijke dorpen te ratificeren en om betuigingen van onschuld te onderschrijven. Het bekrachtigen van initiatiegeloftes, maar ook militaire overeenkomsten, strafregulaties en morele of gerechtelijke waarzeggerij, behoren tot hun publieke functies. Ze speelden vooral een belangrijke rol in de regio’s waar geïnstitutionaliseerd machtige hoofden ontbraken, of waar het juridisch-politiek bestel zwak was. In belangrijke mate waren minkisi (meervoud van nkisi), als gepersonifieerde objecten, in functioneel opzicht verwisselbaar met mensen, die op hun beurt 'geobjectifieerd' waren als gevolg van een rituele handeling, waarbij zij door bovennatuurlijke krachten bezeten waren.<BR> <BR> Om het beeld te activeren worden spijkers ingeslagen. Dit schudt het beeld wakker zodat hij op pad gaat om te zorgen dat afspraken zouden worden nagekomen. De spijkers zijn metaforische elementen die verwijzen naar de pijn die de slachtoffers zullen ervaren als men zich niet aan de gemaakte afspraak zou houden. Spijkers worden echter ook ingeslagen (en gelikt voordat ze ingeslagen worden) om een eed of verdrag te bezegelen en tevens om ervoor te zorgen dat het beeld zijn opdracht niet zal vergeten. Hij kan namelijk op één dag meerdere malen worden aangeroepen, wat tot verwarring kan leiden. Soms kan het beeld ook worden geactiveerd door het uit te schelden.<BR> <BR> Het is vaak moeilijk om de precieze herkomst te traceren, omdat de minkisi met relatief weinig verklarende informatie het museum binnenkwamen en er in het verleden ook weinig waarde werd gehecht aan een gedetailleerde beschrijving van de objecten. Tevens is het gebruik van minkisi al sinds het begin van de vorige eeuw verdwenen. <BR> <BR> In het gebied aan de benedenloop van de Kongo-rivier symboliseert de kleur wit helderziendheid, mystiek inzicht en de aanwezigheid van vooroudergeesten. Rood staat vaak voor gevaar, bloed en macht. Zwart symboliseert chaos of het kwaad. Een combinatie van deze kleuren, met hun verschillende betekenissen, vormt een soort rituele taal. De wijd opengesperde witte ogen duiden op helderziendheid. De schelp op de onderbuik is een vrouwelijk teken, en kan bovendien verwijzen naar een mystieke bron van macht of naar vruchtbaarheid. De langwerpige bovenkant van het hoofd lijkt op de hoofdtooi van gezagsdragers en vooraanstaande mannen uit bepaalde genootschappen.

nkisi nkondi

Dit krachtbeeld, nkisi, is afkomstig uit het gebied van de Chiloango rivier in het Neder-Kongo gebied. Verspreid over een groot gedeelte van de borst, een deel van de buik en de bovenarmen zijn spijkers, lemmeten van messen en driehoekige stukken ijzer aangebracht. Daarnaast zijn er op het stuk nog twee belangrijke toevoegingen geplaatst, bestaande uit een harsachtige substantie gevuld met krachtstof. De eerste bevindt zich rond de onderkaak in de vorm van een soort ringbaard en de tweede op de buik als een cilindervormige uitstulping, waarop een schelp is aangebracht. <BR> <BR> Zonder krachtstof, bilongo, is een nkisi een dood beeld. Door het aanbrengen van de bilongo door de ritueel specialist, de nganga, krijgt het beeld een gepersonifieerde kracht afkomstig uit de onzichtbare wereld van de doden. De geest die ertoe overgehaald is om in een afgesloten ruimte te verblijven, blijkt nu door mensen gemanipuleerd te kunnen worden. De magische substanties worden in bijna alle gevallen geplaatst op de buik, omdat de buik 'leven' betekent. Ze kunnen echter ook in holtes of uitstulpingen op het hoofd geplaatst worden, zoals de ringbaard. Het hoofd wordt gezien als de plaats waar communicatie met de geesten plaatsvindt. <BR> <BR> Dit type nkisi wordt vooral gebruikt voor het bindend maken van eden en verbonden. Ze worden aangeroepen om vredesverdragen tussen vijandelijke dorpen te ratificeren en om betuigingen van onschuld te onderschrijven. Het bekrachtigen van initiatiegeloftes, maar ook militaire overeenkomsten, strafregulaties en morele of gerechtelijke waarzeggerij, behoren tot hun publieke functies. Ze speelden vooral een belangrijke rol in de regio’s waar geïnstitutionaliseerd machtige hoofden ontbraken, of waar het juridisch-politiek bestel zwak was. In belangrijke mate waren minkisi (meervoud van nkisi), als gepersonifieerde objecten, in functioneel opzicht verwisselbaar met mensen, die op hun beurt 'geobjectifieerd' waren als gevolg van een rituele handeling, waarbij zij door bovennatuurlijke krachten bezeten waren.<BR> <BR> Om het beeld te activeren worden spijkers ingeslagen. Dit schudt het beeld wakker zodat hij op pad gaat om te zorgen dat afspraken zouden worden nagekomen. De spijkers zijn metaforische elementen die verwijzen naar de pijn die de slachtoffers zullen ervaren als men zich niet aan de gemaakte afspraak zou houden. Spijkers worden echter ook ingeslagen (en gelikt voordat ze ingeslagen worden) om een eed of verdrag te bezegelen en tevens om ervoor te zorgen dat het beeld zijn opdracht niet zal vergeten. Hij kan namelijk op één dag meerdere malen worden aangeroepen, wat tot verwarring kan leiden. Soms kan het beeld ook worden geactiveerd door het uit te schelden.<BR> <BR> Het is vaak moeilijk om de precieze herkomst te traceren, omdat de minkisi met relatief weinig verklarende informatie het museum binnenkwamen en er in het verleden ook weinig waarde werd gehecht aan een gedetailleerde beschrijving van de objecten. Tevens is het gebruik van minkisi al sinds het begin van de vorige eeuw verdwenen. <BR> <BR> In het gebied aan de benedenloop van de Kongo-rivier symboliseert de kleur wit helderziendheid, mystiek inzicht en de aanwezigheid van vooroudergeesten. Rood staat vaak voor gevaar, bloed en macht. Zwart symboliseert chaos of het kwaad. Een combinatie van deze kleuren, met hun verschillende betekenissen, vormt een soort rituele taal. De wijd opengesperde witte ogen duiden op helderziendheid. De schelp op de onderbuik is een vrouwelijk teken, en kan bovendien verwijzen naar een mystieke bron van macht of naar vruchtbaarheid. De langwerpige bovenkant van het hoofd lijkt op de hoofdtooi van gezagsdragers en vooraanstaande mannen uit bepaalde genootschappen.