In de sjiitische iconografie van boeken uit de Qajar periode waren de belangrijkste thema’s gerelateerd aan Ali en zijn rol in de geschiedenis van de Islam en de tragische gebeurtenissen van Karbala, waarbij Hussein werd gedood. Deze enkelzijdige prent uit de twintigste eeuw bouwt voort op die traditie en toont Abbas Ibn Ali, een zoon van Ali en halfbroer van Hussein die gedood werd in de Slag bij Karbala.<BR> <BR> Abbas is groots afgebeeld, als vaandeldrager op paard en versierd met een stralende aureool. De lichtmetafoor wordt meerdere malen herhaald in het gebed, dat nu nog steeds populair is in de omlijsting van de prent:<BR> <BR> ای ماه بنی هاشم خورشید لقا عباس <BR> ای نور دل حیدر شمع شهدا عباس <BR> با محنت و درد و غم ما رو به تو اوردیم <BR> دست من محزون گیر از بهر خدا عباس <BR> <BR> O maan van de Banu Hashim*, heer zon, Abbas <BR> O licht van Heydars hart**, Abbas, kaars der martelaren <BR> In nood en pijn en verdriet, keren wij ons naar jou <BR> Pak mijn sombere hand, in godsnaam Abbas <BR> <BR> * De stam van de Profeet en Ali. <BR> ** Heydar betekent leeuw en is een andere naam voor Ali. Hier wordt bedoeld dat Abbas een kind is van Ali.<BR> <BR> De vrouwelijke figuur naast Abbas biedt Abbas een opgedroogde leren zak. In een van de vergelijkbare varianten van het verhaal gaat het om Sakina, het dochtertje van Hussein die voor haarzelf en andere kinderen haar oom om water vroeg. De tekst boven haar versterkt haar tragische verzoek, dat ook een verzoek van de gelovige is die de afbeelding gebruikt voor een gebed: “O kleinzoon van de profeet der mensheid, help mij” (ای سبط رسول ثقلین ادرکنی). De afbeelding en omschrijving van Abbas in de omlijsting als “kaars der martelaren” anticipeert de dramatische wending in het verhaal, namelijk de moord op Abbas, die tevergeefs water probeerde te brengen naar Husseins familie. <BR> <BR> De prent is linksonder getekend door Mohammad Saneʿi en onderaan wordt vermeld dat de drukpers van uitgever Akhavan is gebruikt voor de productie. Om de sociale functie van deze prent beter te begrijpen is het ook noodzakelijk om stil te staan bij de lithografische techniek, die in Iran is gebruikt om religieuze voorstellingen op papier te drukken. Lithografische illustratie was een kunstvorm die in Iran ongeveer een eeuw is toegepast, vanaf de introductie van de techniek in Iran in 1833 tot de jaren vijftig van de twintigste eeuw, toen de laatste lithografiewerkplaats zijn deuren sloot (Marzolph 2001, 2009, 2011, 2012). Deze techniek raakte populair vanwege de relatief lage productiekosten, zodat de productie en verkoop van boeken en prenten op grote schaal mogelijk werd. Aan de andere kant was lithografie populair vanwege culturele en artistieke redenen. In tegenstelling tot moderne mechanische typografie konden dankzij de lithografie complexe vormen en iconografie behouden en gepopulariseerd worden. Geïllustreerde boeken gedrukt met de lithografietechniek in Iran bouwden zo voort op een verfijnde en eeuwenoude kalligrafische traditie. In de Qajar periode raakten op deze manier sjiitische thema’s, die eerder alleen beschikbaar waren voor de elite, visueel populair (cf. Ekhtiar 2015: 146 en Flaskerud 2010: 28-29). Dit continueerde in de twintigste eeuw. De lithografie nam zo een interessante plaats in tussen de hoge kunstvormen, zoals Perzische miniatuurkunst, en populaire vormen, zoals achterglasschilderingen en koffiehuisschilderingen. Naast het drukken van klassieke literatuur en romantische en populaire verhalen werd de lithografie gebruikt om religieuze boeken te maken. Ook werden enkelzijdige prenten gedrukt zoals deze, waarvan sommige op de bazaar of in en nabij sjiitische gebedshuizen werden verkocht. Van deze enkelzijdige prenten zijn slechts enkele uit de negentiende eeuw bewaard gebleven, vanwege het dagelijkse gebruik en het kwetsbare materiaal. De enkelzijdige prenten van Mohammad Saneʿi (7031-32a t/m 32u) uit de twintigste eeuw volgen deze eerdere voorbeelden van sjiitische iconografie.<BR> <BR> Pooyan Tamimi Arab, 2016.