Schildering met een kalligram, een kalligrafie waarvan de letters samen een afbeelding vormen, in dit geval een valk. De voorstelling is verbonden met de Qadiriyya soefi-orde en is uitgevoerd in laat-Osmaanse stijl. De schildering is onder de staart van de vogel gesigneerd door de kalligraaf Ömer Ruşdi en gedateerd met de cijfers 14 (waarbij de cijfers voor de eeuw zijn weggelaten), bedoeld als 1314 AH hetgeen overeenkomt met 1896 AD.<BR> <BR> In de 19e eeuw werden kalligrafische schilderingen zoals deze gemaakt voor tekkes, gebouwen waar soefi’s samenkwamen. Vaak was er een aparte muur voor bestemd. De afbeeldingen werden niet alleen opgehangen ter verfraaiing en als uiting van vroomheid, ze werden ook gebruikt in godsdienstige rituelen (Frembgen 2010: 79). Ook verkochten de kalligrafen die verbonden waren aan de soefi-ordes hun werk aan gelovigen buiten de tekke. Van kalligraaf Ömer Ruşdi is bekend dat hij zelf tot de Naqshbandi orde behoorde, maar ook schilderingen maakte voor andere ordes waaronder de Rifa’i soefi-orde (zie inv. nr. 7031-5). <BR> <BR> De teksten van deze schildering zijn een lofprijzing op 'Abd al-Qadir al-Jilani (1077-1166), de stichter van de Qadiriyya soefi-orde, in het Osmaans Turks en gekalligrafeerd in het ta’liq-schrift. De valk is gevormd uit de tekst: ‘O grijze valk! Moge God jouw heilige geheim zegenen.’ 'Abd al-Qadir al-Jilani werd wel ‘de grijze valk’ (al-baz al-ashab) of ‘valk van God’ (baz Allah) genoemd. <BR> <BR> In soefi-afbeeldingen staat de vogel symbool voor de ziel en daarmee voor de mystieke reis die de volgeling maakt met als doel eenwording met het goddelijke. In deze context staat de valk symbool voor de heilige ziel en voor de sheikh die aan het hoofd van de orde staat; als machtige roofvogel staan kleinere vogels tot zijn beschikking, met andere woorden: hij heeft een kring van volgelingen. De valk, die zijn meester altijd trouw dient, is een metafoor voor de relatie van de soefimeester tot God en van de derwisj tot de soefimeester (Frembgen 2010: 81, Schimmel 1995: 55). Rond de valk zijn vier tulpen geschilderd. De tulp was een veelgebruikt symbool voor God op grond van het idee dat de letters van het Arabische woord voor God, Allah, overeenkomen met het Osmaans-Turkse woord voor tulp: lâle (Atasoy en Raby 1989: 223).<BR> <BR> De rand van de afbeelding is ingevuld met zigzagbanden, afwisselend gevuld met bloemen en dichtregels. Bovenaan staat in een kader: ‘Permissie, o excellentie, de sheikh’. In het kader onderaan staat het volgende gedicht:<BR> ‘O excellentie, de grijze valk, moge God jouw heilige geheim zegenen.<BR> De pool van de heilige heren, de nederige bewaker,<BR> De almachtige goddelijke, 'Abd al-Qadir al-Jilani.’<BR> <BR> Links en rechts staan nog meer beschrijvingen van 'Abd al-Qadir al-Jilani:<BR> ‘De eeuwige meester / de mensen van God op wie wij vertrouwen / de leeuw van de heiligen / de toegewijde gelovige van het universum / de waarheid van allen / hij die het licht vond [?]’<BR> ‘De helper van de schepping / de bedoeling van de namen (van God) / de man dichtbij God [?] / o, het betrouwbare hart / het pad van de meester [?] / de uitmuntende leider ’<BR>