Houten beeld van De Vogel, gebruikt door het Poro-genootschap

Het vogelbeeld stelt volgens Förster 'De Hoornraaf' voor die tijdens de rituelen rondom de begrafenis van een vooraanstaand persoon 's nachts over het dorp moest waken. Hij werd hierbij ter zijde gestaan door antropomorfe figuren, de Colobele, die normaal in de huizen staan. Tijdens de begrafenisfeestelijkheden mogen zij echter niet in hun hutten slapen maar moeten de nacht buiten doorbrengen, in het onderkomen van het Poro-genootschap in het woud. Daar hebben ze een plek waar ze zich kunnen 'neerleggen' en daar staat dan ook gedurende de nacht de Grote Hoornraaf. Vaak zijn in de vleugels vierkante gaten aangebracht waar stokken doorheen gestoken worden om het beeld makkelijker te kunnen dragen (1988: 74-75).<BR> In Phillips staat echter dat de identificatie van de vogel onduidelijk is. Senufo informanten zijn namelijk niet unaniem van mening dat het een raaf betreft. Ze noemen het meestal 'Sejen' of 'Fijen', een term dat eenvoudig 'De Vogel' betekent. Soms wordt de vogel 'Kasingele' genoemd, 'de eerste voorouder'. Dit kan verwijzen naar de mythologische stichter van het menselijk ras of de voorouderlijke stichter van het heilige woud. Ook wordt het vaak 'Poropia nong' genoemd, wat letterlijk betekent 'moeder van het Poro kind'. Het beeld is dan het voornaamste symbool van het Poro leiderschap, een aanwijzing voor de authoriteit van de oudsten. In de taal van de Poro staan deze oudsten collectief bekend als de 'Katyleeo', 'de oude vrouw', omdat zij als een moeder ten opzichte van de jongere geïnitieerden staan. De jongeren zelf worden 'Poro piibele', 'kinderen van Poro', genoemd.<BR> Deze vogels worden tegenwoordig zelden meer aangetroffen, maar vroeger hadden vele geheime Poro-genootschappen voor mannen, in de Senufo regio, een groot staand beeld van een vogel in bezit. Dit beeld werd bewaard in het heilige woud en gebruikt tijdens de riten rondom de toelating van nieuwe geïnitieerden tot de laatste trainingsfase. Het had veelal een hol voetstuk waardoor het op het hoofd van de geïnitieerde kon worden gedragen. De gaten in de vleugels van sommige exemplaren dienden voor touwen waarmee het beeld tijdens het dragen in balans gehouden kon worden (1995: 457).<BR> <BR> De Senufo leven in Noord-Ivoorkust, Mali en Burkina Faso. Hun gemeenschappen bestaan uit verschillende wijken, die bewoond worden door bepaalde beroepsgroepen. Hoewel de inwoners van deze wijken diverse oorsprongen hebben en verschillende talen spreken, zijn het allen Senufo. Deze multiculturaliteit wordt weerspiegeld in de kunsten. Toch zijn er overkoepelende thema's binnen de kunst. Het belang van landbouw voor de Senufo bijvoorbeeld, ziet men terug in de vele beelden en andere objecten die vruchtbaarheid symboliseren. <BR> Man-vrouw relaties zijn eveneens belangrijk wat blijkt uit de twee centrale Senufo instituten: het mannelijke Poro-genootschap en het vrouwelijke Sandogo-genootschap.<BR> Het Poro-genootschap biedt het belangrijkste kader voor de mannen. Het is hun leeromgeving waar ze hun sociale, politieke en spirituele rollen uitoefenen. Verschillende beroepsgroepen hebben ieder hun eigen Poro-genootschap, dat is opgebouwd uit leeftijdsklassen. Het genootschap kent drie fases in de initiatie. In de laatste fase, tussen 28 en 32 jaar, is de man klaar voor een leidersrol in de gemeenschap.<BR> Kunst maakt een belangrijk deel uit van het Poro-genootschap.

Houten beeld van De Vogel, gebruikt door het Poro-genootschap

Het vogelbeeld stelt volgens Förster 'De Hoornraaf' voor die tijdens de rituelen rondom de begrafenis van een vooraanstaand persoon 's nachts over het dorp moest waken. Hij werd hierbij ter zijde gestaan door antropomorfe figuren, de Colobele, die normaal in de huizen staan. Tijdens de begrafenisfeestelijkheden mogen zij echter niet in hun hutten slapen maar moeten de nacht buiten doorbrengen, in het onderkomen van het Poro-genootschap in het woud. Daar hebben ze een plek waar ze zich kunnen 'neerleggen' en daar staat dan ook gedurende de nacht de Grote Hoornraaf. Vaak zijn in de vleugels vierkante gaten aangebracht waar stokken doorheen gestoken worden om het beeld makkelijker te kunnen dragen (1988: 74-75).<BR> In Phillips staat echter dat de identificatie van de vogel onduidelijk is. Senufo informanten zijn namelijk niet unaniem van mening dat het een raaf betreft. Ze noemen het meestal 'Sejen' of 'Fijen', een term dat eenvoudig 'De Vogel' betekent. Soms wordt de vogel 'Kasingele' genoemd, 'de eerste voorouder'. Dit kan verwijzen naar de mythologische stichter van het menselijk ras of de voorouderlijke stichter van het heilige woud. Ook wordt het vaak 'Poropia nong' genoemd, wat letterlijk betekent 'moeder van het Poro kind'. Het beeld is dan het voornaamste symbool van het Poro leiderschap, een aanwijzing voor de authoriteit van de oudsten. In de taal van de Poro staan deze oudsten collectief bekend als de 'Katyleeo', 'de oude vrouw', omdat zij als een moeder ten opzichte van de jongere geïnitieerden staan. De jongeren zelf worden 'Poro piibele', 'kinderen van Poro', genoemd.<BR> Deze vogels worden tegenwoordig zelden meer aangetroffen, maar vroeger hadden vele geheime Poro-genootschappen voor mannen, in de Senufo regio, een groot staand beeld van een vogel in bezit. Dit beeld werd bewaard in het heilige woud en gebruikt tijdens de riten rondom de toelating van nieuwe geïnitieerden tot de laatste trainingsfase. Het had veelal een hol voetstuk waardoor het op het hoofd van de geïnitieerde kon worden gedragen. De gaten in de vleugels van sommige exemplaren dienden voor touwen waarmee het beeld tijdens het dragen in balans gehouden kon worden (1995: 457).<BR> <BR> De Senufo leven in Noord-Ivoorkust, Mali en Burkina Faso. Hun gemeenschappen bestaan uit verschillende wijken, die bewoond worden door bepaalde beroepsgroepen. Hoewel de inwoners van deze wijken diverse oorsprongen hebben en verschillende talen spreken, zijn het allen Senufo. Deze multiculturaliteit wordt weerspiegeld in de kunsten. Toch zijn er overkoepelende thema's binnen de kunst. Het belang van landbouw voor de Senufo bijvoorbeeld, ziet men terug in de vele beelden en andere objecten die vruchtbaarheid symboliseren. <BR> Man-vrouw relaties zijn eveneens belangrijk wat blijkt uit de twee centrale Senufo instituten: het mannelijke Poro-genootschap en het vrouwelijke Sandogo-genootschap.<BR> Het Poro-genootschap biedt het belangrijkste kader voor de mannen. Het is hun leeromgeving waar ze hun sociale, politieke en spirituele rollen uitoefenen. Verschillende beroepsgroepen hebben ieder hun eigen Poro-genootschap, dat is opgebouwd uit leeftijdsklassen. Het genootschap kent drie fases in de initiatie. In de laatste fase, tussen 28 en 32 jaar, is de man klaar voor een leidersrol in de gemeenschap.<BR> Kunst maakt een belangrijk deel uit van het Poro-genootschap.