Jongenskamp Bangkong

Een kalender voor de maand januari 1945 op kleine blaadjes gelinieerd en ruitjes papier. De kalender is tevens een dagboek, waarbij kleurpotloodtekeningen taferelen uit het dagelijks leven van de maker in het jongenskamp Bangkong weergeven en later voorzien van achtergrondinformatie. Afbeeldingen per datum: 1 Januari. Maandag. Verhuizen. Een afbeelding van twee jongens met bagage die elkaar tegenkomen op een trap en elkaar "Gelukkig Nieuwjaar" wensen. "De patjollers worden bij elkaar gelegerd op de beneden galerij in één han (afdeling) onder leiding van Johan Dernier ('Indobelg' volgens eigen zeggen). Ik verhuis van de bovengalerij naar beneden"; 2 Januari. Dinsdag. Patjol. Een in een korte broek geklede jongen met een hoed op bewerkt de grond met een hak. Op de achtergrond staat een bewapende bewaker. "We krijgen maar een half patjolbroodje. Patjollers krijgen namelijk op het werk, een broodje van 180 gram. De Japanse commandant heeft een samouraizwaard laten maken en probeert dat uit op een boom: zwaard krom"; 3 Januari. Woensdag. Patjol. Een jongen in een korte broek zit onder een boom achter een gamel. Voor hem staat een jongen in korte broek en met een hoed op. Onderaan: "Eten halen". "Pap halen in de eetpauze op het patjolveld"; 4 Januari. Donderdag. Patjol. Een jongen in een korte broek ligt op de grond te rusten. Hij steekt een klewang(?) omhoog. Zijn hoed ligt naast hem op de grond. Op de voorgrond een hak. Onderaan: "Lijntrekken". "Een enkele keer laat het toezicht te wensen over en kunnen we wat uitrusten"; 5 Januari. Vrijdag. Patjol. Een jongen in korte broek met een hoed op, maakt een beweging als een sprong terwijl hij twee stukken brood omhoog houdt. Op de grond voor hem ligt een houweel. Linksonder: "1 1/2 brood". "We krijgen zomaar een half patjolbroodje extra"; 6 Januari. Zaterdag. Patjol. Een jongen in korte broek met hoed op staat in de regen met een hak op het land. Onderaan: "Regen". "Het begin van de regentijd, elke dag een korte hevige bui, iedere dag iets later"; 7 Januari. Zondag. Vrij. Een jongen in korte broek achter tralies reikt naar een berg zakken met op één daarvan het opschrift: "suiker". Uit de berg zakken steekt een bord met: “Toko”. Onderaan: "Plenty suiker!!" "Zondag, een vrije dag. Er komen suikerzakken binnen, maar er wordt niets uitgedeeld. Suiker is erg gewild vanwege de calorieën die het bevat"; 8 Januari. Maandag. Patjol. Een man in een groene overall draagt een dampende schotel met het woord: "eten". Boven de man de aanduiding: "Keukenhoofd". Op de achtergrond een jongen in korte broek met hoed op in een veld. Onderaan: "Zouden we eten krijgen?". "Zouden we eten krijgen? Er is geen voedsel binnengekomen of er is geen stookhout meer. Het getekende keukenhoofd draagt altijd een groen pak. Hij heeft een grote zwarte snor en lijkt daardoor op Stalin. Zo noemen wij hem ook"; 9 Januari. Dinsdag. Patjol. Een jongen in korte broek met hoed staat met een hak in een ondergelopen veld. Onderaan: "Modder". "Het regent weer hard die dag. We zakken weg in de modder"; 10 Januari. Woensdag. Patjol. Een jongen in korte broek staat onder een afdak. Op de voorgrond staat een gewapende bewaker. Onderaan: "De loods". "De Jap laat door ons op het patjolveld een bamboeloods bouwen. Hij wil droog blijven"; 11 Januari. Donderdag. Patjol. Een jongen in korte broek met een hoed op duwt een kiepkar voort door en veld. Onderaan: "Kar duwen". "Iedere dag gaat tegen etenstijd een karretje, getrokken door drie of vier jongens en een heiho bewaker naar het kamp om ons middageten te halen"; 12 Januari. Vrijdag. Patjol. Een jongen in korte broek met hoed op staat in een veld met achter hem een stralende zon. "Zomaar een tekeningetje"; 13 Januari. Zaterdag. Ziek. Een jongen in korte broek ligt op een slaapplaats en wordt door een raam beschenen door de stralen van de zon. "Ziek gemeld vanwege buikkrampen"; 14 Januari. Zondag. Ziek. Een jongen loopt naar een man die hem "suiker" aanreikt. Links van hen staat een andere man met een injectiespuit bij een tafel met een pot. Op de pot staat: "Pest". Onderaan: "Pestinjectie met suiker". "Zondag. Wij krijgen een injectie tegen de pest. Om iedereen te laten komen, krijgt ieder na de prik, wat suiker"; 15 Januari. Maandag. Ziek. Een hoek van een tafel met daarop een pot met: "Engels zout", een lepel en een kopje. Onderaan: "Laxeren". "Ik heb nog steeds buikpijn en moet laxeren"; 16 Januari. Dinsdag. Ziek. Een man beluistert met een stethoscoop de ontblote borst van een jongen in pyjamabroek. "Nog steeds ziek en vrij van patjollen"; 17 Januari. Woensdag. Ziek. Twee vingers die een potlood vasthouden ondertekenen een briefje met de tekst: "18de en 19de 2 dagen c attest Igel". Onderaan: "Verlenging". "Het briefje van de ziekenverzorger waarmee mijn ziek zijn met twee dagen wordt verlengd"; 18 Januari. Donderdag. Ziek. Twee jongens gekleed in korte broek vechten met elkaar. Rechts van hen een stapel kisten die omvalt. "Ondanks mijn ziekte, ga ik toch patjollen. Met de kar ga ik mee terug naar het kamp om eten te halen. Onderweg kopen we stiekem wat goela djawa. Bij binnenkomst in het kamp, worden we betrapt door Charlie Dernier (de jongere broer van Johan) die zijn deel opeiste. Er ontstaat ruzie over verdeling van het resterende deel en ik vecht dat uit met W. op de galerij voor de slaaplokalen"; 19 Januari. Vrijdag. Ziek. Een brildragende jongen snijdt een brood op een tafel. Links van hem een achterover vallende jongen gekleed in korte broek. Onderaan: "Voortaan een half brood tot maal". "Weer ziek gemeld. Het dagelijks rantsoen is voortaan weer minder"; 20 Januari. Zaterdag. Ziek. Een bord aan de wand met de tekst: "Er kan vandaag geen ochtend en geen middag eten worden verstrekt. Het Bestuur". "Nog steeds ziek. Die dag krijgen we geen ochtend- en middageten"; 21 Januari. Zondag. Vrij. Een jongen in korte broek loopt met een volgeladen bord in zijn handen. Onderaan: "Suiker". Zondag vrij en niet meer ziek. We krijgen een portie suiker"; 22 Januari. Maandag. Patjol. Een jongen in korte broek wordt door een bewaker geslagen. Rechts een doorgekruist brood. Onderaan: "Een pak slaag". "Ik patjol weer. Arie Stins heeft op het patjolveld een djagoeng gegapt. Hij krijgt een flink pak slaag van de Jap en (wat nog erger is) voor straf geen broodje. Ik herken hem aan zijn blauwe broekje met rode streep. Arie is het maatje waar ik de bultzak en de klamboe mee deel"; 23 Januari. Dinsdag. Patjol. Een jongen in korte broek en hoed op loopt met zijn hak door een veld. "Zomaar een beeld van het patjolveld. Wat we daar oogsten aan ketella (sweet potato) en groente, wordt door de Jap opgehaald met een vrachtauto. Wij krijgen bladafval van de ketella mee naar het kamp om gekookt en uitgedeeld te worden bij het avondeten. Dat smaakt bitter omdat het ijzerhoudend is"; 24 Januari. Woensdag. Patjol. Een jongen zit gehurkt bij het gedèk voor een gamel. Voor hem staat een jongen in korte broek. Onderaan: "Extra Djagoeng". "We krijgen op het veld een djagoeng uitgereikt bij het eten. Dat is extra want meestal krijgen we tijdens de middagpauze niet meer dan wat rijst, ketella rambat bladeren als groente en een theelepeltje gemalen zilvervlies (van rijst). De kar met broodjes komt later (als hij al komt)"; 25 Januari. Donderdag. Patjol. Drie jongens trekken en duwen een kiepkar voort. Onderaan: "11 zieken". "Met de etenswagen gaan degenen die op het veld onwel zijn geworden, mee terug naar het kamp. Vandaag zijn dat er meer dan anders"; 26 Januari. Vrijdag. Patjol. Een bewaker slaat een jongen in korte broek met zijn geweer. Onderaan: "Gesmokkeld". "Een jongen, de Nieuwe, heeft stiekem wat eten proberen te kopen. Hij is gesnapt en krijgt dus een flink pak slaag. Enkel een durfal die handig genoeg is, waagt zich daaraan"; 27 Januari. Zaterdag. Patjol. Een jongen in korte broek staat te midden van anderen die hem allerlei opdrachten toeroepen: "Koffie halen! Soep halen! Patjol brood halen! Mangistan halen!! Assemkoekjes halen! Hanbrood halen!". Onderaan: "Rust roest". "om vijf uur 's middags worden er, na terugkomst van het veld, opeens veel etenswaren uitgedeeld. Die moeten we direct ophalen bij de goedang (berghok)"; 28 Januari. Zondag. Vrij? Een vliegtuig met daaronder een sirene. Onderaan: "Luchtalarm". "Zondag, op een vrije dag is er 's middags luchtalarm. We worden in de gebouwen opgesloten en mogen niet naar buiten kijken. Er komen vliegtuigen over vliegen en er zijn wat explosies in de verte. Toch moet ik een glimp van één van de vliegtuigen hebben opgevangen. Het getekende vliegtuig lijkt verrassend goed op de Mitchell bommenwerper die er, naar later blijkt, heeft gevlogen en die ik nooit eerder kan hebben gezien"; 29 Januari. Maandag. Patjol. Een jongen gehurkt voor een mand geeft een staande jongen voedsel. Onderaan: "Extra voor de harde werkers". "Na het uitdelen, is er wat eten over. Het restant wordt verdeeld onder een aantal jongens die extra werk hebben verricht. Aan het blauwe broekje met de rode streep is te zien, dat Arie Stins (mijn slaapje) daar bij is"; 30 Januari. Dinsdag. Patjol. Een bewaker onder een boom met een groot kruis erdoor. Onderaan: "Geen bewaking". "Er is, vreemd genoeg, geen bewaking van heiho's. Alleen de Jap is er. Op het tekeningetje is te zien dat de heiho's 'bewapend' zijn met lange stokken"; 31 Januari. Woensdag. Patjol. Een brildragende man houdt met één hand het hoofd van een jongen vast en met de andere hand een zak "Suiker" omhoog. Onderaan: "Suiker! Ha, ha, ha!". "Er is wèl suiker binnengekomen, maar die wordt niet uitgedeeld". Voor de maanden februari, maart tot en met 4 april zie inventarisnummers: 233444; 233445 en 233446 De mannelijke personen op de afbeeldingen zijn aangeduid als jongens tenzij duidelijk verschil is door lengte en voorkomen.

Jongenskamp Bangkong

Een kalender voor de maand januari 1945 op kleine blaadjes gelinieerd en ruitjes papier. De kalender is tevens een dagboek, waarbij kleurpotloodtekeningen taferelen uit het dagelijks leven van de maker in het jongenskamp Bangkong weergeven en later voorzien van achtergrondinformatie. Afbeeldingen per datum: 1 Januari. Maandag. Verhuizen. Een afbeelding van twee jongens met bagage die elkaar tegenkomen op een trap en elkaar "Gelukkig Nieuwjaar" wensen. "De patjollers worden bij elkaar gelegerd op de beneden galerij in één han (afdeling) onder leiding van Johan Dernier ('Indobelg' volgens eigen zeggen). Ik verhuis van de bovengalerij naar beneden"; 2 Januari. Dinsdag. Patjol. Een in een korte broek geklede jongen met een hoed op bewerkt de grond met een hak. Op de achtergrond staat een bewapende bewaker. "We krijgen maar een half patjolbroodje. Patjollers krijgen namelijk op het werk, een broodje van 180 gram. De Japanse commandant heeft een samouraizwaard laten maken en probeert dat uit op een boom: zwaard krom"; 3 Januari. Woensdag. Patjol. Een jongen in een korte broek zit onder een boom achter een gamel. Voor hem staat een jongen in korte broek en met een hoed op. Onderaan: "Eten halen". "Pap halen in de eetpauze op het patjolveld"; 4 Januari. Donderdag. Patjol. Een jongen in een korte broek ligt op de grond te rusten. Hij steekt een klewang(?) omhoog. Zijn hoed ligt naast hem op de grond. Op de voorgrond een hak. Onderaan: "Lijntrekken". "Een enkele keer laat het toezicht te wensen over en kunnen we wat uitrusten"; 5 Januari. Vrijdag. Patjol. Een jongen in korte broek met een hoed op, maakt een beweging als een sprong terwijl hij twee stukken brood omhoog houdt. Op de grond voor hem ligt een houweel. Linksonder: "1 1/2 brood". "We krijgen zomaar een half patjolbroodje extra"; 6 Januari. Zaterdag. Patjol. Een jongen in korte broek met hoed op staat in de regen met een hak op het land. Onderaan: "Regen". "Het begin van de regentijd, elke dag een korte hevige bui, iedere dag iets later"; 7 Januari. Zondag. Vrij. Een jongen in korte broek achter tralies reikt naar een berg zakken met op één daarvan het opschrift: "suiker". Uit de berg zakken steekt een bord met: “Toko”. Onderaan: "Plenty suiker!!" "Zondag, een vrije dag. Er komen suikerzakken binnen, maar er wordt niets uitgedeeld. Suiker is erg gewild vanwege de calorieën die het bevat"; 8 Januari. Maandag. Patjol. Een man in een groene overall draagt een dampende schotel met het woord: "eten". Boven de man de aanduiding: "Keukenhoofd". Op de achtergrond een jongen in korte broek met hoed op in een veld. Onderaan: "Zouden we eten krijgen?". "Zouden we eten krijgen? Er is geen voedsel binnengekomen of er is geen stookhout meer. Het getekende keukenhoofd draagt altijd een groen pak. Hij heeft een grote zwarte snor en lijkt daardoor op Stalin. Zo noemen wij hem ook"; 9 Januari. Dinsdag. Patjol. Een jongen in korte broek met hoed staat met een hak in een ondergelopen veld. Onderaan: "Modder". "Het regent weer hard die dag. We zakken weg in de modder"; 10 Januari. Woensdag. Patjol. Een jongen in korte broek staat onder een afdak. Op de voorgrond staat een gewapende bewaker. Onderaan: "De loods". "De Jap laat door ons op het patjolveld een bamboeloods bouwen. Hij wil droog blijven"; 11 Januari. Donderdag. Patjol. Een jongen in korte broek met een hoed op duwt een kiepkar voort door en veld. Onderaan: "Kar duwen". "Iedere dag gaat tegen etenstijd een karretje, getrokken door drie of vier jongens en een heiho bewaker naar het kamp om ons middageten te halen"; 12 Januari. Vrijdag. Patjol. Een jongen in korte broek met hoed op staat in een veld met achter hem een stralende zon. "Zomaar een tekeningetje"; 13 Januari. Zaterdag. Ziek. Een jongen in korte broek ligt op een slaapplaats en wordt door een raam beschenen door de stralen van de zon. "Ziek gemeld vanwege buikkrampen"; 14 Januari. Zondag. Ziek. Een jongen loopt naar een man die hem "suiker" aanreikt. Links van hen staat een andere man met een injectiespuit bij een tafel met een pot. Op de pot staat: "Pest". Onderaan: "Pestinjectie met suiker". "Zondag. Wij krijgen een injectie tegen de pest. Om iedereen te laten komen, krijgt ieder na de prik, wat suiker"; 15 Januari. Maandag. Ziek. Een hoek van een tafel met daarop een pot met: "Engels zout", een lepel en een kopje. Onderaan: "Laxeren". "Ik heb nog steeds buikpijn en moet laxeren"; 16 Januari. Dinsdag. Ziek. Een man beluistert met een stethoscoop de ontblote borst van een jongen in pyjamabroek. "Nog steeds ziek en vrij van patjollen"; 17 Januari. Woensdag. Ziek. Twee vingers die een potlood vasthouden ondertekenen een briefje met de tekst: "18de en 19de 2 dagen c attest Igel". Onderaan: "Verlenging". "Het briefje van de ziekenverzorger waarmee mijn ziek zijn met twee dagen wordt verlengd"; 18 Januari. Donderdag. Ziek. Twee jongens gekleed in korte broek vechten met elkaar. Rechts van hen een stapel kisten die omvalt. "Ondanks mijn ziekte, ga ik toch patjollen. Met de kar ga ik mee terug naar het kamp om eten te halen. Onderweg kopen we stiekem wat goela djawa. Bij binnenkomst in het kamp, worden we betrapt door Charlie Dernier (de jongere broer van Johan) die zijn deel opeiste. Er ontstaat ruzie over verdeling van het resterende deel en ik vecht dat uit met W. op de galerij voor de slaaplokalen"; 19 Januari. Vrijdag. Ziek. Een brildragende jongen snijdt een brood op een tafel. Links van hem een achterover vallende jongen gekleed in korte broek. Onderaan: "Voortaan een half brood tot maal". "Weer ziek gemeld. Het dagelijks rantsoen is voortaan weer minder"; 20 Januari. Zaterdag. Ziek. Een bord aan de wand met de tekst: "Er kan vandaag geen ochtend en geen middag eten worden verstrekt. Het Bestuur". "Nog steeds ziek. Die dag krijgen we geen ochtend- en middageten"; 21 Januari. Zondag. Vrij. Een jongen in korte broek loopt met een volgeladen bord in zijn handen. Onderaan: "Suiker". Zondag vrij en niet meer ziek. We krijgen een portie suiker"; 22 Januari. Maandag. Patjol. Een jongen in korte broek wordt door een bewaker geslagen. Rechts een doorgekruist brood. Onderaan: "Een pak slaag". "Ik patjol weer. Arie Stins heeft op het patjolveld een djagoeng gegapt. Hij krijgt een flink pak slaag van de Jap en (wat nog erger is) voor straf geen broodje. Ik herken hem aan zijn blauwe broekje met rode streep. Arie is het maatje waar ik de bultzak en de klamboe mee deel"; 23 Januari. Dinsdag. Patjol. Een jongen in korte broek en hoed op loopt met zijn hak door een veld. "Zomaar een beeld van het patjolveld. Wat we daar oogsten aan ketella (sweet potato) en groente, wordt door de Jap opgehaald met een vrachtauto. Wij krijgen bladafval van de ketella mee naar het kamp om gekookt en uitgedeeld te worden bij het avondeten. Dat smaakt bitter omdat het ijzerhoudend is"; 24 Januari. Woensdag. Patjol. Een jongen zit gehurkt bij het gedèk voor een gamel. Voor hem staat een jongen in korte broek. Onderaan: "Extra Djagoeng". "We krijgen op het veld een djagoeng uitgereikt bij het eten. Dat is extra want meestal krijgen we tijdens de middagpauze niet meer dan wat rijst, ketella rambat bladeren als groente en een theelepeltje gemalen zilvervlies (van rijst). De kar met broodjes komt later (als hij al komt)"; 25 Januari. Donderdag. Patjol. Drie jongens trekken en duwen een kiepkar voort. Onderaan: "11 zieken". "Met de etenswagen gaan degenen die op het veld onwel zijn geworden, mee terug naar het kamp. Vandaag zijn dat er meer dan anders"; 26 Januari. Vrijdag. Patjol. Een bewaker slaat een jongen in korte broek met zijn geweer. Onderaan: "Gesmokkeld". "Een jongen, de Nieuwe, heeft stiekem wat eten proberen te kopen. Hij is gesnapt en krijgt dus een flink pak slaag. Enkel een durfal die handig genoeg is, waagt zich daaraan"; 27 Januari. Zaterdag. Patjol. Een jongen in korte broek staat te midden van anderen die hem allerlei opdrachten toeroepen: "Koffie halen! Soep halen! Patjol brood halen! Mangistan halen!! Assemkoekjes halen! Hanbrood halen!". Onderaan: "Rust roest". "om vijf uur 's middags worden er, na terugkomst van het veld, opeens veel etenswaren uitgedeeld. Die moeten we direct ophalen bij de goedang (berghok)"; 28 Januari. Zondag. Vrij? Een vliegtuig met daaronder een sirene. Onderaan: "Luchtalarm". "Zondag, op een vrije dag is er 's middags luchtalarm. We worden in de gebouwen opgesloten en mogen niet naar buiten kijken. Er komen vliegtuigen over vliegen en er zijn wat explosies in de verte. Toch moet ik een glimp van één van de vliegtuigen hebben opgevangen. Het getekende vliegtuig lijkt verrassend goed op de Mitchell bommenwerper die er, naar later blijkt, heeft gevlogen en die ik nooit eerder kan hebben gezien"; 29 Januari. Maandag. Patjol. Een jongen gehurkt voor een mand geeft een staande jongen voedsel. Onderaan: "Extra voor de harde werkers". "Na het uitdelen, is er wat eten over. Het restant wordt verdeeld onder een aantal jongens die extra werk hebben verricht. Aan het blauwe broekje met de rode streep is te zien, dat Arie Stins (mijn slaapje) daar bij is"; 30 Januari. Dinsdag. Patjol. Een bewaker onder een boom met een groot kruis erdoor. Onderaan: "Geen bewaking". "Er is, vreemd genoeg, geen bewaking van heiho's. Alleen de Jap is er. Op het tekeningetje is te zien dat de heiho's 'bewapend' zijn met lange stokken"; 31 Januari. Woensdag. Patjol. Een brildragende man houdt met één hand het hoofd van een jongen vast en met de andere hand een zak "Suiker" omhoog. Onderaan: "Suiker! Ha, ha, ha!". "Er is wèl suiker binnengekomen, maar die wordt niet uitgedeeld". Voor de maanden februari, maart tot en met 4 april zie inventarisnummers: 233444; 233445 en 233446 De mannelijke personen op de afbeeldingen zijn aangeduid als jongens tenzij duidelijk verschil is door lengte en voorkomen.