Return Otto Frank: the Monowai and Marseille

Met het Nieuw-Zeelandse schip de Monowai vertrok Otto Frank op 21 mei 1945 uit Odessa naar Marseille. Tijdens de bootreis stierf Debora Delden (923-1945), een kennis uit Amsterdam van Miep en Jan Gies, wiens naam Otto op 11 maart in zijn notitieboekje had genoteerd.[1] Op 26 mei 1945 schreef Otto brieven aan zijn moeder en Robert van het schip.[2] Na Istanbul, Kreta, Sardinië en Corsica kwam uiteindelijk de Franse kunst in zicht.[3] Rosa de Winter schreef: ‘Heel kalm loopt ons schip, de ,,Monoway”, op 27 Mei Marseille binnen. Het is een geweldige ontvangst aan de kade staat een muziekcorps, dat ’t Wilhelmus en de Marseillaise speelt.’[4] Otto stuurde bij aankomst in Marseille op 27 mei een telegram aan familie Elias-Frank in Bazel waarin hij schreef: ‘ARRIVEE BONNE SANTE MARSEILLE PARTONS PARIS BAISERS – OTTO FRANK’[5] De formulering "partons Paris" leidde bij de familie tot de veronderstelling dat het gezin herenigd was. De brief van 28 maart, waarin Otto Frank schreef over de dood van Edith, was toen dus nog niet bij de familie in Bazel aangekomen.[5] Na aankomst werd iedereen geregistreerd, medisch onderzocht en waren er belegde broodjes en wijn.[6] Daarna ging Otto met de trein richting Nederland waar hij op 31 mei 1945 aankwam in Roermond. Footnotes ^ Anne Frank Stichting (AFS), Getuigenarchief, Stoppelman: Brief Max Stoppelman aan Hans Westra, 25 augustus 1999; AFS, Anne Frank Collectie (AFC), Otto Frank Archief (OFC), reg. code OFA_040: Notitieboekje 1945, 25 april t/m 20 mei. ^ Familiearchief Anne Frank-Fonds (AFF), Bazel, Alice Frank, AFF_AlF_corr_10: Otto Frank aan Alice Frank-Stern en Robert Frank, 26 mei 1945. ^ AFS, AFC, OFA, reg. code OFA_040: Notitieboekje 1945, 21 t/m 26 mei. ^ Rosa de Winter-Levy, Aan de gaskamer ontsnapt! Het satanswerk van de S.S.: relaas van het lijden in de bevrijding uit het concentratiekamp "Birkenau" bij Auschwitz, Doetinchem: Misset, 1945, p.43. a, b AFS, AFC, reg. code 071: Otto Frank aan familie Elias-Frank, 27 mei 1945. ^ AFS, AFC, OFA, reg. code OFA_040: Notitieboekje 1945, 27 mei.

Return Otto Frank: the Monowai and Marseille

Met het Nieuw-Zeelandse schip de Monowai vertrok Otto Frank op 21 mei 1945 uit Odessa naar Marseille. Tijdens de bootreis stierf Debora Delden (923-1945), een kennis uit Amsterdam van Miep en Jan Gies, wiens naam Otto op 11 maart in zijn notitieboekje had genoteerd.[1] Op 26 mei 1945 schreef Otto brieven aan zijn moeder en Robert van het schip.[2] Na Istanbul, Kreta, Sardinië en Corsica kwam uiteindelijk de Franse kunst in zicht.[3] Rosa de Winter schreef: ‘Heel kalm loopt ons schip, de ,,Monoway”, op 27 Mei Marseille binnen. Het is een geweldige ontvangst aan de kade staat een muziekcorps, dat ’t Wilhelmus en de Marseillaise speelt.’[4] Otto stuurde bij aankomst in Marseille op 27 mei een telegram aan familie Elias-Frank in Bazel waarin hij schreef: ‘ARRIVEE BONNE SANTE MARSEILLE PARTONS PARIS BAISERS – OTTO FRANK’[5] De formulering "partons Paris" leidde bij de familie tot de veronderstelling dat het gezin herenigd was. De brief van 28 maart, waarin Otto Frank schreef over de dood van Edith, was toen dus nog niet bij de familie in Bazel aangekomen.[5] Na aankomst werd iedereen geregistreerd, medisch onderzocht en waren er belegde broodjes en wijn.[6] Daarna ging Otto met de trein richting Nederland waar hij op 31 mei 1945 aankwam in Roermond. Footnotes ^ Anne Frank Stichting (AFS), Getuigenarchief, Stoppelman: Brief Max Stoppelman aan Hans Westra, 25 augustus 1999; AFS, Anne Frank Collectie (AFC), Otto Frank Archief (OFC), reg. code OFA_040: Notitieboekje 1945, 25 april t/m 20 mei. ^ Familiearchief Anne Frank-Fonds (AFF), Bazel, Alice Frank, AFF_AlF_corr_10: Otto Frank aan Alice Frank-Stern en Robert Frank, 26 mei 1945. ^ AFS, AFC, OFA, reg. code OFA_040: Notitieboekje 1945, 21 t/m 26 mei. ^ Rosa de Winter-Levy, Aan de gaskamer ontsnapt! Het satanswerk van de S.S.: relaas van het lijden in de bevrijding uit het concentratiekamp "Birkenau" bij Auschwitz, Doetinchem: Misset, 1945, p.43. a, b AFS, AFC, reg. code 071: Otto Frank aan familie Elias-Frank, 27 mei 1945. ^ AFS, AFC, OFA, reg. code OFA_040: Notitieboekje 1945, 27 mei.