Return Otto Frank: Chernivtsi
Return Otto Frank: Chernivtsi
type
about
description
1 april 1945 vertrok Otto om 3 uur ‘s nachts met de trein vanaf Katowice richting Czernowitz (nu Tsjernivtsi in Oekraïne). De treinreis duurde zes dagen en Otto Frank schreef dagelijks in zijn notitieboekje de taferelen die hij onderweg zag. In steekwoorden beschrijft hij de levendige ruilhandel die plaatsvond langs het spoor en de trein, het uren stilstaan en de route langs de verwoeste dorpjes.[1]
Rosa de Winter-Levy beschreef de treinreis als volgt: ‘Het is een heerlijke reis, wel in goederenwagons, maar nu met open deuren! Wij zijn met ongeveer 30 personen in een wagon. Er heerscht een opgewekte stemming. De ,,treincommandant” deelt iederen dag brood en suiker uit, welke artikelen we van de Russen krijgen.’[2]
In de trein ontmoette Otto Frank opnieuw zijn oude buurmeisje Eva Geiringer, die hij kort na de bevrijding al in Auschwitz had gesproken in de hoop dat zij hem meer kon vertellen over zijn vrouw en kinderen. Eva Geiringer had inmiddels haar moeder Fritzi Markovits teruggevonden en toen zij Otto Frank opnieuw in de trein ontmoette, stelde zij de twee aan elkaar voor. Later zou er tussen Fritzi en Otto een nieuwe liefde opbloeien en in 1953 zouden zij met elkaar trouwen.[3]
Uit zowel Rosa de Winter als het notitieboekje van Otto Frank blijkt dat eenmaal aangekomen in Tsjernivtsi, de reizigers hartelijk ontvangen werden en eten kregen van de grote joodse gemeenschap in de stad. Otto Frank schreef op 7 april 1945: ‘Ochtends uitstappen (…) ontvangst van alle kanten. De mensen leefden als het ware mee.’[4]
In Tsjernivtsi verbleef Otto Frank in een kazerne waar hij op de grond sliep, maar goed te eten kreeg. Uit zijn notitieboekje blijkt dat hij de stad heeft verkend en veel te eten kreeg, maar fysiek niet geheel hersteld was en last had van buikloop. Daarnaast blijkt dat Rosa de Winter en Otto Frank nog contact hielden, op 11 april schreef hij: Gegeten bij Frau de Winter.[5]
Na wat onduidelijkheid over wie er wel en niet verder mochten reizen, vertrok Otto Frank op 22 april 1945 met de trein richting Odessa waar ze een dag later ’s avonds laat aankwamen.[6]
Footnotes
- ^ Anne Frank Stichting (AFS), Anne Frank Collectie (AFC), Otto Frank Archief (OFA), reg. code OFA_040: Notitieboekje 1945, 1 t/m 6 april.
- ^ Rosa de Winter-Levy, Aan de gaskamer ontsnapt! Het satanswerk van de S.S.: relaas van het lijden in de bevrijding uit het concentratiekamp "Birkenau" bij Auschwitz, Doetinchem: Misset, 1945, p.38.
- ^ Bas von Benda Beckmann, Na het Achterhuis. Anne Frank en de andere onderduikers in de kampen, Amsterdam: Querido, 2020, p.p.305-306.
- ^ AFS, AFC, OFA, reg. code OFA_040: Notitieboekje 1945, 7 april.
- ^ AFS, AFC, OFA, reg. code OFA_040: Notitieboekje 1945, 11 april.
- ^ AFS, AFC, OFA, reg. code OFA_040: Notitieboekje 1945, 17 t/m 23 april.
On 1 April 1945, Otto left at 3am by train from Katowice for Czernowitz (now Chernivtsi in Ukraine). The train journey took six days and Otto Frank wrote daily in his notebook the scenes he saw along the way. In keywords, he describes the lively bartering that took place along the track and on the train, the hours of standing still and the route past destroyed villages.[1]
Rosa de Winter-Levy described the train journey as follows: "It is a wonderful journey, though in freight wagons, but now with unlocked doors! There are about 30 of us in a wagon. The mood is cheerful. The 'train commander' distributes bread and sugar every day, which articles we get from the Russians."[2]
On the train, Otto Frank again met his old neighbour Eva Geiringer, whom he had already spoken to in Auschwitz shortly after the liberation, hoping she could tell him more about his wife and children. Eva Geiringer, meanwhile, had found her mother Fritzi Markovits again, and when she met Otto Frank again on the train, she introduced the two to each other. Later, a new love would blossom between Fritzi and Otto and they would marry in 1953.[3]
Both Rosa de Winter and Otto Frank's notebook reveal that once they arrived in Chernivtsi, travellers were warmly welcomed and given food by the city's large Jewish community. Otto Frank wrote on 7 April 1945: "Got off the train in the morning (...) reception from all sides. People sympathised, as it were."[4]
In Chernivtsi, Otto Frank stayed in a barracks where he slept on the ground but was well fed. His notebook shows that he explored the city and was given plenty to eat, but was not fully recovered physically and suffered from diarrhoea. It also shows that Rosa de Winter and Otto Frank still kept in touch, on 11 April he wrote: Ate at Frau de Winter 's.[5]
After some confusion about who was and was not allowed to continue travelling, Otto Frank left on 22 April 1945 by train for Odessa, where he arrived late at night a day later.[6]
Footnotes
- ^ Anne Frank Stichting (AFS), Anne Frank Collectie (AFC), Otto Frank Archief (OFA), reg. code OFA_040: Notitieboekje 1945, 1 t/m 6 april.
- ^ Rosa de Winter-Levy, Aan de gaskamer ontsnapt! Het satanswerk van de S.S.: relaas van het lijden in de bevrijding uit het concentratiekamp "Birkenau" bij Auschwitz, Doetinchem: Misset, 1945, p.38.
- ^ Bas von Benda Beckmann, Na het Achterhuis. Anne Frank en de andere onderduikers in de kampen, Amsterdam: Querido, 2020, p.p.305-306.
- ^ AFS, AFC, OFA, reg. code OFA_040: Notitieboekje 1945, 7 april.
- ^ AFS, AFC, OFA, reg. code OFA_040: Notitieboekje 1945, 11 april.
- ^ AFS, AFC, OFA, reg. code OFA_040: Notitieboekje 1945, 17 t/m 23 april.