Johannes Kleiman worked at N.V. Paauwe's Volautomatische Kalenderuurwerken
Johannes Kleiman worked at N.V. Paauwe's Volautomatische Kalenderuurwerken
type
about
description
On 29 January 1937, the Kleiman brothers and four others formed a syndicate to investigate the commercial possibilities of the invention 'het volautomatisch kalendermechanisme op uurwerken' (the fully automatic calendar mechanism on clocks) patented in May 1936 by P.J. Paauwe.[1] From 26 April to 5 May 1937, the firm held an exhibition at Hotel Suisse on Kalverstraat where the mechanism was demonstrated to invited guests.[1]
Kleiman travelled to England for Paauwe and made contact with Smith's English Clocks Works Ltd. in London.[2] On 9 November 1937, Kleiman founded N.V. Paauwe with Paauwe, J.C. Werner and his brother Willy Kleiman before notary W.W. Rutgers. He had nine shares, as did his brother Willy, Pauwe owned 17 and Werner 15 shares, making a total of 50 shares. Each share was worth 300 guilders, so the total starting capital was 15,000 guilders.[3] Johannes Kleiman thus held an 18 per cent shareholding worth 2,100 guilders.
Kleiman was supervisory director of the company from 19 September 1938. He remained so until his death in January 1959. His brother was also a supervisory director and later authorised signatory of the company. He was involved with Paauwe until his death in June 1955.[4]
There was a Paauwe clock on the wall of Kleiman's office at Opekta (the 'front office' of Prinsengracht 263). The clock was almost stolen in a burglary in early 1944.[5]
In 1940, the company was one of the first factories in the Netherlands to have an assembly line, for clock assembly.[6] By January that year, the factory was producing 130 clocks a week, and the firm employed a total of 65 people.[1]
Addresses where the firm was successively located:
- Korte Prinsengracht 8.[7]
- Generaal Vetterstraat 40.[8]
- Bloemgracht 135.[9]
- 2e Schinkelstraat 30.[10]
A photograph has survived of the staff at a Christmas party, presumably in the early 1950s.[11]
Footnotes
- a, b, c Memo "Wat gebeurde er bij Paauwe's Patent", uit persoonlijke papieren van P.J. Paauwe in bezit van zijn dochter, transcriptie door Willem van der Krogt.
- ^ Brochure Werken & streven van Paauwes Patent, p. 17. De brochure is een schenking van Guus Haverman, wiens vader bij Paauwe werkte. Momenteel (maart 2016) heeft het nog geen registratiecode.
- ^ Kamer van Koophandel Amsterdam, Handelsregister dossier 50604 (dossiernummers zijn tegenwoordig achtcijferig, details zijn echter nu niet bekend en het dossier is nog niet naar het Noord-Hollands Archief overgebracht).
- ^ Kamer van Koophandel Amsterdam, Handelsregister 50604.
- ^ Anne Frank, Dagboek A, 1 maart 1944, in: Verzameld werk, Amsterdam: Prometheus, 2013.
- ^ Rienk Vermij, "Gedwongen tempo. De lopende band in Nederland tot de Tweede Wereldoorlog" in: NEHA-jaarboek, (2001) nr. 64, p. 227-257, aldaar p. 235.
- ^ Hier ging het bedrijf van start. E-mail Willem van der Krogt, 20 augustus 2009, bij documenten naar taxonomie Kleiman.
- ^ Christiaan Huygens. Vakblad voor uurwerkmakers, 29 mei 1937. Dit is Kleimans privé-adres, mogelijk als postadres voor Paauwe.
- ^ Beeldbank Stadsarchief Amsterdam, fotonummer 012000007156. Dit is een nieuw pand, dat de firma in 1939 in gebruik neemt.
- ^ Kamer van Koophandel Amsterdam, Handelsregister dossier 50604. Dit is een oud schoolgebouw. Rond 1950 verandert de naam in NUFA. Inmiddels heet het bedrijf Nedklok, gevestigd aan de Hemweg in Amsterdam.
- ^ Geschonken door G. Haverman, wiens vader op de foto staat. Anne Frank Stichting, Anne Frank Collectie, reg. code A_Kleiman_III_101.
Op 29 januari 1937 vormden de gebroeders Kleiman met vier anderen een syndicaat om de exploitatiemogelijkheden van de in mei 1936 door P.J. Paauwe geoctrooieerde vinding 'het volautomatisch kalendermechanisme op uurwerken' te onderzoeken.[1] Van 26 april tot 5 mei 1937 hield de firma in Hotel Suisse aan de Kalverstraat een expositie waar het mechanisme aan genodigden werd gedemonstreerd.[1]
Kleiman reisde voor Paauwe naar Engeland en legde daar contact met Smith's English Clocks Works Ltd. in London.[2] Op 9 november 1937 richtte Kleiman met Paauwe, J.C. Werner en zijn broer Willy Kleiman ten overstaan van notaris W.W. Rutgers de N.V. Paauwe op. Hij had negen aandelen, net zoals zijn broer Willy, Pauwe bezat 17 en Werner 15 aandelen: totaal dus 50 aandelen. Ieder aandeel was fl. 300 gulden waard, zodat het totale startkapitaal fl. 15.000 gulden bedroeg.[3] Johannes Kleiman was dus voor 2.100 gulden en 18 procent aandeelhouder.
Kleiman was per 19 september 1938 commissaris van het bedrijf. Hij bleef dat tot aan zijn overlijden in januari 1959. Zijn broer was ook commissaris en later procuratiehouder van het bedrijf. Hij was betrokken bij Paauwe tot zijn overlijden in juni 1955.[4]
In Kleimans kantoor bij Opekta (het 'voorkantoor' van de Prinsengracht 263) hing een Paauwe-klok, die bij een inbraak begin 1944 bijna was gestolen.[5]
In 1940 had het bedrijf (als een van de eerste fabrieken in Nederland) een lopende band voor de uurwerkmontage.[6] In januari van dat jaar produceerde de fabriek 130 klokken per week, en werkte er bij de firma in totaal 65 personen.[1]
Adressen waar de firma achtereenvolgens gevestigd was:
- Korte Prinsengracht 8.[7]
- Generaal Vetterstraat 40.[8]
- Bloemgracht 135.[9]
- 2e Schinkelstraat 30.[10]
Er is een foto bewaard gebleven van het personeel tijdens een kerstfeest, vermoedelijk begin jaren vijftig.[11]
Footnotes
- a, b, c Memo "Wat gebeurde er bij Paauwe's Patent", uit persoonlijke papieren van P.J. Paauwe in bezit van zijn dochter, transcriptie door Willem van der Krogt.
- ^ Brochure Werken & streven van Paauwes Patent, p. 17. De brochure is een schenking van Guus Haverman, wiens vader bij Paauwe werkte. Momenteel (maart 2016) heeft het nog geen registratiecode.
- ^ Kamer van Koophandel Amsterdam, Handelsregister dossier 50604 (dossiernummers zijn tegenwoordig achtcijferig, details zijn echter nu niet bekend en het dossier is nog niet naar het Noord-Hollands Archief overgebracht).
- ^ Kamer van Koophandel Amsterdam, Handelsregister 50604.
- ^ Anne Frank, Dagboek A, 1 maart 1944, in: Verzameld werk, Amsterdam: Prometheus, 2013.
- ^ Rienk Vermij, "Gedwongen tempo. De lopende band in Nederland tot de Tweede Wereldoorlog" in: NEHA-jaarboek, (2001) nr. 64, p. 227-257, aldaar p. 235.
- ^ Hier ging het bedrijf van start. E-mail Willem van der Krogt, 20 augustus 2009, bij documenten naar taxonomie Kleiman.
- ^ Christiaan Huygens. Vakblad voor uurwerkmakers, 29 mei 1937. Dit is Kleimans privé-adres, mogelijk als postadres voor Paauwe.
- ^ Beeldbank Stadsarchief Amsterdam, fotonummer 012000007156. Dit is een nieuw pand, dat de firma in 1939 in gebruik neemt.
- ^ Kamer van Koophandel Amsterdam, Handelsregister dossier 50604. Dit is een oud schoolgebouw. Rond 1950 verandert de naam in NUFA. Inmiddels heet het bedrijf Nedklok, gevestigd aan de Hemweg in Amsterdam.
- ^ Geschonken door G. Haverman, wiens vader op de foto staat. Anne Frank Stichting, Anne Frank Collectie, reg. code A_Kleiman_III_101.